784
CZECHOSŁOWACJA
6. Górnictwo. Na czele produkcji kopalnianej kroczy wydobycie węgla, zarówno kamiennego, jak i brunatnego (2 m. w produkcji światowej). W węgiel kamienny, w znacznej części koksujący, obfituje prze-dewszystkiem obszar śląsko-morawski (pin. wsch. Morawy, Śląsk Ciesz., Hluczyńskie), dający 2/, produkcji krajowej. Kolejne miejsce zajmują pokłady kladzeńsko-pil-zneńskie, poza tern mniejsze występują w sąsiedztwie Brna na Morawach. Najbogatsze pokłady węgla brunatnego posiada obszar falknowski i mostecko-cieplicki oraz zagłębie między Odrą i Łabą, pokrywające gros produkcji krajowej. Poza tem węgiel brunatny występuje jeszcze na obszarze południowych Czech i Moraw na Słowaczyźnie (w dorzeczu górnej Nitry), eksploatacja jego posiada jednak znaczenie jedynie lokalne. Wydobycie węgla zarówno kamiennego, jak i brunatnego, wynoszące w przypadku pierwszym w r. 1929 16,5 milj. tonn, w drugim zaś 22,5 milj. tonn, w następstwie kryzysu światowego zmniejszyło się w r. 1933
0 33% (11 milj. tonn węgla kamiennego, 15 milj. tonn węgla brunatnego.
Po węglu kroczy wydobycie rudy żelaznej, eksploatowanej w Czechach (Brdy)
1 na Słowaczyźnie (Riinava) i Muraft), w części tylko pokrywające zapotrzebowanie wewnętrzne, której wydobycie w r. 1933 (635 tys. t.) stanowiło zaledwie 33% wydobycia w r. 1929 (1 878 tys. t.). Duże znaczenie posiada dalej produkcja grafitu, wydobywanego w płd. Czechach i płn. Morawach, jak również produkcja radu wydobywanego z rudy uranowej (w 1929 r. — ”.36 gr.), w których produkcji Cz. kroczy w rzędzie czołowych producentów świata. Poza tem w niewielkich ilościach wydobywa się ropę naftową (w r. 1929 22 tys. t.)f cynk, cynę, miedź, ołów oraz kruszce szlachetne: srebro (1930 r. 21 770 kg) i złoto (1929 r. 216 kg — 1930 r. 156 kg), tudzież, niezbędne w przemyśle żelaznym, rudy manganowe, wolframowe i magnezytowe. Duże znaczenie posiada również występowanie doskonałych glin, stanowiące podstawę wysoko rozwiniętego przemysłu ceramicznego, jako też obfitość leczniczych wód mineralnych, tryskających głównie u podnóży Gór Kruszcowych (Karlovy Vary) i Karpat (Trenczyn, Piszczany).
7. Przemyśl. Cz. jest krajem o dużej rozmaitości i wysokim stopniu uprzemysłowienia. zołową pozycję za 1 mu je przemysł włókienniczy ębawełniany, wełniany, lniany), grupujący się głównie w północnych częściach Czech i Moraw oraz na Śląsku. Kolejne miejsce zajmuje silnie rozgałęziony przemysł metalowy, lasem kominów pokrywający głównie obszary węglowe i rudo-nośne, — dalej przemysł ceramiczny (czeska porcelana), zgrupowany głównie w zach. Czechach oraz przemysł szklarski (słynne „czeskie szkło"), rozsiany po północno-cze-skiem podgórzu i przemysł skórniczy, zarówno garbarski, jak i obuwiowy wraz z związanym z nim przemysłem kuśnierskim, zwłaszcza rękawiczniczym. Bardzo wysoko postawiony jest nadto przemysł rolny, zwłaszcza cukrowniczy (166 cukrowni), koncentrujący się głównie na Połabiu, którego produkcja stawia Cz. na 5 miejscu w produkcji światowej, oraz w mniejszym stopniu rozwinięty na nizinach Moraw i Słowacji przemysł browarniany i gorzelniczy, jakoteż, trzymający się głównie obszarów górskich, rozgałęziony przemysł drzewny. Z innych wspomnieć należy o rozwijającym się szybko przemyśle chemicznym (Ujście n/Łabą) i spożywczym oraz dość dużą rolę, zwłaszcza we wschodniej części kraju, odgrywającym przemyśle ludowym — typowym dla biednych okolic górskich.
8. Handel. Handel zagraniczny Cz. charakteryzuje niewielka przewaga eksportu nad importem, która w r. 1934 dała 890068 Kć. nadwyżki (eksport 7 296 275 Kć., import — 6406270 Kć.), przyczem wartość wymiany, w tym roku w stosunku do roku 1929, spadła do 1/,. Wśród artykułów wywożonych czołowe miejsca zajmują wyroby tekstylne, żelazne, skórzane i szklane; da1-sze cukier, węgiel, drzewo i owoce; wśród importowanych surowce włókiennicze, produkty rolnicze, surowce i wyroby metalowe oraz węgiel. Głównymi odbiorcami Cz. są Niemcy (22,6%) i Austrja (10,5%), poczem kroczą U. S. A. (6,8%), Anglja (6,3%), Francja (4%), Szwajcarja (4%), Holandja i Rumunja (3,7%), Jugo-sławja (3,5%). Włochy (2,9%), Węgry (2,1%) oraz Belg ja i Polska (2%), — dostawcami zaś w 26,7% Niemcy, poczem
Francja (6,4%), U. S. A. (5,5%), Anglja (5,2%), Austrja (5»i%). Szwajcarja
(4,1%), Włochy (3-8%), Jugosławja
(3,5%), Holandja (3,7%), Rumunja
(2,9%), Węgry (2,1%) i Polska (1,9%). Rola Polski w handlu z Cz. z rokiem każdym wybitnie maleje, przyczem dotychczas