Magazyn6
3101

923

DOŚWIADCZALNICTWO ROLNICZE

czalne na podniesienie rentowności uprawy roślin rolniczych. Zyski stąd osiągane przez rolników trudno jest ocenić liczbowo, tem bardziej, że rolnicy używają nietylko nowych odmian, nadesłanych wprost przez hodowców, ale również przez rolników reprodukujących nasiona oryginalne. Nie przesadzimy jednak jeżeli przyjmiemy, że już około ^a/₈ ogółu rolników posiada doborowe odmiany nasion siewnych, które wydają co najmniej o i q wyższe plony z ha, aniżeli dawne odmiany miejscowe. W ten sposób akcja doświadczalna znowu pobudziła rolnictwo krajowe do podniesienia ogólnej produkcji zbóż o m. w. 7 milj. q, zaś ziemniaków (przyjmując ew. zwyżkę z ha nowych odmian o 20% wyższą) o m. w. 60 milj. q kłębów więcej przy równoczesnej zwyżce % skrobi. Najwidoczniej wpływ doboru odmian ujawnia się jednak przy uprawie buraka cukrowego, którego plony oraz % zawartości cukru przed paru dziesiątkami lat były znacznie mniejsze, aniżeli obecnie. Szacując tę zwyżkę plonów cukru w zbiorach buraków cukrowych tylko na 2% cukru, otrzymalibyśmy przy zredukowanych już plantacjach w roku 1932 (116059 h^a) 480000 q cukru więcej, aniżeli przed laty z tej samej ilości buraków wyprodukowanego. Wynikiem tego był silny rozwój przemysłu cukrowniczego przed wojną i lepsza jego opłacalność, która jednak obecnie z przyczyn niepomyślnych konjunktur światowych znacznie zmalała.

Gdy do tych ogólnych zdobyczy pracy doświadczalnej w badaniu wartości odmian, wyhodowanych przez instytucje hodowlane dodamy jeszcze prace Stacji Oceny Nasion, kontrolujące wartość siewną sprzedawanych nasion, to będziemy mieli obraz wpływu wyników pracy doświadczalnej na podniesienie ekonomiczne kraju przez badanie wartości odmian nasion siewnych.

Wreszcie nadmienić należy, że szereg Zakładów Dośw. jeszcze przed wojną podejmowało się hodowli roślin na własną rękę, przedewszystkiem w dziale roślin zbożowych (Sobieszyn, Chruszczewo, Kutno, Bieniakonie, Kościelec, a również po wojnie Wydz. Hod. Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejsk. w Puławach), dążąc do dostarczenia rolnikom jak najszybciej i najtaniej doborowych odmian. Rezultaty tych prac posiadają stałe doniosłe znaczenie dla produkcji roślinnej naszego rolnictwa.

Ad 3) Praca w dziedzinie uprawy roli, siewów i pielęgnacji posiewnej wpłynęła niemniej wybitnie na wyrugowanie dawnych sposobów wykonywania tych zabiegów, skłaniając rolników przedewszystkiem do przeprowadzenia meljoracyj rolnych, a zwłaszcza drenowania, które, regulując ilość wilgoci w roli oraz ułatwiając w dostatecznej ilości dopływ powietrza, doprowadza rolę skutecznie do odpowiedniej struktury i jej wydajności. Dzięki tym pracom, stwierdzonym w szerokiej praktyce rolnej, nastąpił silny rozwój produkcji drenów oraz spowodował powstanie biur meljoracyjnych, które te prace przeprowadzały. Nadmienić przytem należy, że drenowanie bardzo często podwajało plony, a przez to podnosiło siłę ekonomiczną gospodarstw rolnych.

Badania nad sposobami wykonywania orek wykazało, przy porównaniu działania rozmaitych systemów pługów, wyższość jednych nad drugiemi, co pobudzało do zaopatrywania się gospodarstw w najodpowiedniejsze formy tego narzędzia. Daleko większą jednak zasługą akcji doświadczalnej jest wprowadzenie do gospodarstw zwłaszcza małorolnych, siewników rzędowych, które nietylko wykonywują pracę tę dokładniej, aniżeli siew ręczny, ale również zaoszczędzają znaczną ilość nasienia siewnego. To samo dotyczy innych badanych narzędzi, jak np. kopaczek, kultywatorów, bron i t. p. Wynikiem zainteresowania się rezultatami badań Zakładów Dośw. było nieraz masowe nabywanie nowych narzędzi rolniczych, przez co rozwój fabryk tych narzędzi i handlu, pośredniczącego w sprzedaży, systematycznie się wzmagał.

Gdy do tego dodamy szereg innych badań rolniczych, przeprowadzanych przez akcję doświadczalną, dotyczącą poszczególnych fragmentów związanych z produkcją rolniczą, to musimy stwierdzić, że praca Roln. Zakładów Doświadczalnych nietylko wpłynęła i wpływa na rozwój i podniesienie polskiego rolnictwa, ale również wywiera poważny wpływ p>ośredni na stosunki ekonomiczne w kraju przez wzmożenie przemysłu surowców rolniczych, przemysłu rolniczego, fabryk narzędzi rolniczych i t. p. oraz rozwój handlu zarówno fabrykatami, jak produktami rolniczemi.

Nie ulega też wątpliwości, że dalszy, a już tak szczęśliwie rozpoczęty w w. XX rozwój nauk przyrodniczych pozwoli akcji doświadczalnej do wyszukania dróg ich za-