Magazyn6
2901

921

DOMY SKŁADOWE — DOŚWIADCZALNICTWO ROLNICZE

nego d. s. oraz zaliczki (kredytu) wraz z do-datkowemi należytościami. Jeżeli cena sprzedaży nie pokrywa w całości zaliczki, to posiadacz warantu ma prawo zwrotnego poszukiwania do wysokości niepokrytej części wierzytelności (zaliczki) do poprzednich indosantów.

6. Znaczenie domów składowych. Powstanie d. s. opiera się na konieczności gromadzenia produktów rolnych, względnie artykułów handlu masowego np. zboże, bawełna, cukier, jaja i t. d. celem pozbycia się ich w różnych odstępach czasu i miejsca, a następnie na konieczności uruchomienia kapitałów w towarach nagromadzonych, czyli d. s. muszą posiadać organizację, budzącą pełne zaufanie tak co do samego przechowania, jak i co do dokumentów, przez nie wydawanych. D. s., a przede-wszystkiem publiczne d. s. spełnią swą funkcję, jeżeli będą wyposażone w odpowiednie urządzenia ładunkowe: dla wyładowania, załadowania, przeładowania, oddzielne tory kolejowe, porty, drogi i urządzenia dla przechowywania powierzonych towarów: dla wietrzenia i przesypywania fachowy personel i t. d. i jeżeli d. s. będą oparte o silną instytucję finansową. Dopiero tak zorganizowane d. s. wraz ze swe-mi dowodami składowemi mają znaczenie dla gospodarstwa państwowego wogóle, a w szczególności dla ożywienia obrotu handlowego i jego bezpieczeństwa. I tak: a) odejmują kupcowi troskę o przechowanie towaru, jego konserwację, nadto uwalniają go od unieruchomienia kapitałów w razie budowy odpowiednich składów własnych i ich utrzymania; b) ułatwiają mu sprzedaż towaru zapomocą indosu; c) dają możność łatwiejszego finansowania handlu przez warant i pełną rękojmię bezpieczeństwa kredytu; d) ułatwiają prowadzenie handlu, a to przez uiszczanie opłat państwowych w miarę podejmowania towaru do rozsprzedaży.

D. s. wywierają bezpośredni wpływ przez swoje widoczne zapasy na ukształtowanie ceny rynkowej i zapasy te są też podstawą ceny terminowej, tak koniecznej dla stałości kalkulacji handlowej. D- s. ogólne i specjalne istnieją w większych ośrodkach handlowych, a więc w portach, stolicach, miastach granicznych i przemysłowych. W Polsce mamy je w Warszawie. Krakowie, Lwowie, Łodzi, Katowicach i Gdyni. Specjalny dom składowy publiczny dla bawełny jest w toku organizacji w Gdyni.

Literatura: Cunga Bawełna na rynkach {wiata. Lódi 1934.

—    Hammorebaclu Dat Pembourtguchift. Mannheim 1933.

—    Mont ag: Dat Ftembouregeichdft beim Baumwollhandel. 1231. — Obet: Dat Bankgeichdft. Witn 1936. — Otteti

Die Technik dei wirttchaftlichen Verkehrt. W ten 1924.

Patyniak-SanecM: Technika handlu {wlotowego. Lwów 1926.

—    Poltki Kodekt Handlowy, art. 630—681. — Pontowi Die betriebtwirttchaftlicUe Organitation in Speditiontbetrieben. Berlin 1922. — Port Gdynia. — Nakład Minitterttwa P. t H. Warejatoa. — Securius: H.lfsgewtrbr im Giltenierkehr. Berlin 1926. — Seifert: Technika mifdiyn. przewoiu towarów. Lwów 1934. — Sonndorfer: Die Technik des Welthandcli Band i. Wien 1912. — Tomaneki Handel towarowy i pie. »*finy. Lwów 1934.

Teofil Seifert.

Doświadczalnictwo rolnicze.

Rolnictwo wstąpiło na racjonalne tory z chwilą pierwszych odkryć chemicznych i fizjologicznych, dzięki wynikom badań Bometa, Pristley’a, Senebier’a, a wreszcie Saussure’a, który pierwszy udowodnił tworzenie się materji organicznej z bezwodnika kwasu węglowego i wody. Teorja humusowa Albrechta Thaera oraz teorja mineralna Karola Sprengla (1837) i Justusa Liebiega (1840) — to dalsze graniczne słupy postępu teorji żywienia się roślin.

Dzięki tym zdobyczom wiedzy, sprawa rozwoju produkcji rolniczej znalazła racjonalne podstawy naukowe i możność dalszej owocnej pracy dla jej podniesienia. Prace w tym kierunku prowadzone, oparte o metodę doświadczalną, dały początek wytworzeniu specjalnych instytucyj, poświęconych badaniom rolniczym, t. zw. „Stacjom, ew. Zakładom Doświadczalnym*¹. Pierwszy tego rodzaju Zakład Dośw. powstał w An-glji (Rothamsted 1834), a następnie w Niemczech (Moekern 1831), gdzie akcja doświadczalna doszła w XIX w. do największego rozwoju.

Wkrótce i inne kraje weszły na tę, jedynie racjonalną, drogę krzewienia postępu rolniczego nietylko w Europie, ale również w Ameryce, Afryce, a nawet w Japonji.

Polska nie należała do ostatnich w tych zabiegach o postęp rolniczy drogą doświadczalnictwa; pierwsze pole doświadczalne założył w r. 1836 M. Oczapowski w Mary-moncie (Instytut Gosp. Wiejsk. i Leśnictwa), później powstał folwark doświadczalny w Służewie (1859—1861) oraz w Zabikowie (1872—-1876).    Placówki te