919
DOMY SKŁADOWE
ne dla dalszego wywozu (składy tranzytowe), wkońcu przechowuje się towary krajowe, podlegające opłatom państwowym (podatkowi spożywczemu). Przez złożenie w składzie wolnym kupiec: eksporter, importer lub fabrykant-wytwórca zwalnia się od opłat państwowych (cła, podatku) aż do czasu podjęcia towarów ze składu, t. j. do czasu sprzedaży. Czas przechowania ustalają ustawy państwowe i trwa on od 3 miesięcy do 5 lat zależnie od towaru. Podjęcie towaru ze składów wolnych dokonywa się już to w całości, już to częściowo, w miarę uiszczania cła względnie podatku. Składy wolne są powszechne lub specjalne i znajdują się pod dozorem (zamknięciem) władz celnych. Mamy również wolne składy firmowe — one jednak nie są już przedsiębiorstwem składowem. Tu należy nadmienić
0 t. zw. składzie rachunkowym (fikcyjnym). Skład rachunkowy polega na tern, że importer sprowadzony towar z zagranicy otrzymuje na przechowanie od władz celnych do własnych składów (bez dodatkowego zamknięcia władz celnych) i obowiązany jest każdą sprzedaż towaru nieopłaconego odnotować z rachunku w swoich księgach z rów-noczesnem uiszczeniem należności w kasie państwowej. Składy reekspedycyjne służą dla uzyskania kolejowej zniżki przewozowej, a mianowicie uważa się, że towar złożony w składzie reasekuracyjnym przewozu nie przerywa, czyli otrzymuje stawkę przewozową (ulgową) od początkowej stacji nadawczej do końcowej stacji wyładowczej, t. zn. stację wyładowczą i załadowczą w miejscu składu reekspedycyjnego nie bierze się pod uwagę, tak więc ładunek zamiast 2 stawek normalnych za 2 przewozy płaci 1 stawkę (ulgową) za całość przewozu. Polska taryfa kolejowa wymienia imiennie towary i składy, do których przywiązane są stawki reekspedycyjne. Również ważnym celem przy umieszczaniu w składzie jest cel kredytowy, t. zn. towar, złożony w składzie, służy jako poręka pożyczki lub zabezpieczenie finansowania;
c) z uwagi na sposób przechowania: mamy składy otwarte, gdzie towar składa się na wolnej przestrzeni (na wolnem powietrzu) i składy zamknięte, przeważnie zaopatrzone w odpowiednie urządzenia techniczne, np. elewatory, silosy, doki angielskie i t. d. Ten podział składów na otwarte
1 zamknięte jest ważny dla kupca międzynarodowego, a to z uwagi na ochronny sposób opakowania towarów przed zniszczeniem wskutek zmian powietrznych.
Najważniejszym jednak składem powszechnym (ogólnym), albo specjalnym jest publiczny dom składowy. Publiczny d. s. jest to przedsiębiorstwo, przyjmujące zarobkowo towary na przechowanie z prawem wystawiania zleceniowych dowodów składowych oraz z prawem sprzedaży złożonych u siebie towarów przez publiczną licytację.
2. Koncesja, regulamin, taryfa. Na prowadzenie publicznego d. s. wymaga się w niektórych państwach, np. w Polsce, Stanach Zjedn. A. zezwolenia (koncesji), w której (ale tylko w Polsce) upoważnia się imiennie podaną instytucję finansową, t. zn. bank domicylowy do przyjmowania wpłat, należnych właścicielom, względnie posiadaczom dowodów składowych. Inne państwa zezwalają na wpłacenie do banków albo bezpośrednio do publicznych d. s. Czynności swe wykonywują publiczne d. s. według zatwierdzonych przez władze koncesyjne przepisów (regulaminu). Przepisy te (regulamin) zawierać muszą przedewszystkiem postanowienia, odnoszące się do sposobu ogłaszania zawiadomień, wydawanych przez publiczne d. s., następnie taryfę opłat składowych i ich ulg, wkońcu warunki udzielenia zaliczek na towar, złożony w publicznym d. s.
Przepisy (regulamin) publicznych d. s. muszą odpowiadać zasadzie jawności i równości, t. zn. każda zmiana regulaminu musi być w sposób w regulaminie ustalony ogłoszona, następnie towar poddany regulaminowi, może być przyjęty do publicznego d. s. w granicach pojemności składu (o ile tylko miejsce znajduje się w składzie), dalej opłaty wraz z ulgami muszą być stosowane do wszystkich jednakowo. Ulgi mogą być różne dla składających, ale muszą one być przedmiotowe, a więc np. degresywne, zależnie od ilości złożonych towarów, od długości okresu (czasu) przechowywania. Nie rnuże zaistnieć przyznawanie komukolwiek pierwszeństwa, a ulgi nie mogą być zależne od pobranych zaliczek. Należy wkońcu zaznaczyć, że obowiązki publicznych d. s. pokrywają się całkowicie z umową składową. Jest tu więc obowiązek ubezpieczenia od ognia, konserwacji, ochrona praw złożonego towaru, prawo oglądania i brania próbek, zasada tożsamości i zamienności towa-