918
DOMINGO SAN — DOMY SKŁADOWE
cukrowej, głównego produktu wyspy, przerabianego na miejscu na cukier trzcinowy (w r. 1933/34 — 388500 tonn). Jak zaś poważną jest produkcja dwóch innych wymienionych roślin, świadczą cyfry eksportu. W roku 1933/34 wywieziono kakao 22 500 tonn, kawy zaś 11 800 (1932/33). Poza tern pewne znaczenie ma jeszcze tytoń, aczkolwiek uprawa jego stale podupada. Górnictwo, mimo odkrycia różnych cennych kopalin, dotąd nie istnieje. Tak samo prawie bez znaczenia jest i przemysł. Handel zagraniczny do roku 1930 wcale ożywiony, w ostatnich kilku latach, w związku z kryzysem światowym, mocno się skurczył. W r. 1933 przywieziono towarów do San Domingo za 9 323 000 doi. (67 milj. zł), wywieziono zaś za 9625 000 doi. (68 milj. zł), co stanowi zaledwie połowę dawnego obrotu towarowego. W przywozie do San Domingo, na który składają się głównie materjały bawełniane i jedwabne, worki jutowe, maszyny, papier, nafta oraz niektóre artykuły spożywcze, pierwsze i wręcz dominujące miejsce zajmują Stany Zjednoczone Am. w wywozie zaś Wielka Brytanja. Mniej już waży eksport do Francji i do Stanów Zjednoczonych. Niewątpliwie i dla Polski, jak w całej Ameryce łacińskiej, istnieją w San Domingo duże możliwości wymiany towarów. — Wobec zupełnej nikłości własnej floty handlowej (2440 reg. T. N.) prawie cały przywóz i wywóz odbywa się na okrętach obcych. Słabe są również lądowe środki komunikacyjne w kraju. Linij kolejowych jest wszystkiego 432 km. Z miast na uwagę zasługuje tylko stolica republiki Santo Domingo (30.957 mieszk.). Drugie zkolei miasto, Santiago de Los Caballeros, jest już o połowę mniejsze.
San Domingo, którą to nazwą aż do roku 1803 obejmowano całą rozległą wyspę (76 555 kms), zapisało się smutnie w pamięci Polaków. Do San Domingo, wówczas kolonji francuskiej, Napoleon Bonaparte po skończeniu kampanji włoskiej wysłał zbędne mu już chwilowo legjony Dąbrowskiego, aby stłumiły wybuchłe powstanie murzynów. W walkach z nimi, a nadewszystko od zabójczego klimatu nizinnego, zginęło bardzo wielu Polaków.
St. Srokowski.
1. Pojęcie i podział. 2. Koncesja, regulamin, taryfa. 3. Dowody składowe i ich podział. 4. Indosowanie. 5. Wydanie towaru, protest, sprzedaż. 6. Znaczenie domów składowych.
1. Pojęcie i podział. Dom składowy jest to przedsiębiorstwo (kupiec), trudniące się zarobkowo przechowywaniem rzeczy ruchomych (towarów) z wyjątkiem pieniędzy i papierów wartościowych. Przez umowę składu przyjmuje nadto przedsiębiorca składowy odnośnie do złożonych towarów ochronę praw składającego, odpowiedzialność za towary i obowiązek wykonywania czynności zabezpieczających i zachowawczych (konserwacyjnych). Ubezpieczenie od ognia obowiązany jest dokonać, o ile niema odmiennego zlecenia składającego. Podczas przechowania ma prawo składający przedsiębrać pewne czynności dla zachowania w dobrym stanie towaru, może go oglądać, brać próbki i t. p. Towar wydaje się ze składu na zasadzie tożsamości, t. j. ten sam towar, który został złożony, ale za zgodą składającego może być dokonana zamienność towaru, czyli wydaje się tę samą ilość, gatunek i jakość, ale nie ten sam towar. Zasadę tę rozszerzono w St. Zj. A. na zasadę zamienności składów, czyli że wydanie oddanego na przechowanie towaru może nastąpić i z innych składów.
Podział składów na publiczne i prywatne, czyli zagadnienie, czy należą one do związków prawno-publicznych (państw, gmin), czy do osób względnie spółek — nie jest istotne, istotne natomiast dla składu jest, czy ma prawo wydawania dokumentów, czy nie — i dlatego składy dzielimy zasadniczo na 2 rodzaje: na domy składowe i na publiczne domy składowe.
D. s. zaś można podzielić:
a) z uwagi na ich zakres, a więc: d. s. powszechne: dla wszystkich i dla każdego rodzaju towaru, d. s. firmowe: wyłącznie dla właściciela. Te nie podpadają pod ' pojęcie przedsiębiorstwa składowego, są to d. s. specjalne, jak np. bawełniane, zbożowe. (Chłodnie nie podpadają pod pojęcie przedsiębiorstwa składowego);
b) z uv agi na cel oddania na skład: na składy wolne i reekspedycyjne. W składach wolnych przechowuje się towary, przywiezione z zagranicy (składy importowe), albo towary, które będą wywiezione z kraju (składy eksportowe), lub towary zagranicz-