355
GIEŁDY
notowanie ilościowe dewizy (t. zw. notowanie pośrednie), t. zn. kurs wyraża równowartość w obcej walucie za własną jednostkę waluty; stałą walutą jest własna — a obca zmienną. 3) Przez procentowe notowania różnicy wartości między walutą własną a obcą; kurs podaje tylko zwyżkę (pre-mium), albo zniżkę (discount) wartości waluty własnej w stosunku do obcej.
Pierwszy sposób przyjęty jest ogólnie, a także i na g. polskich.
Przykład: Wyciąg notowania giełdy pieniężnej w Warszawie dnia 27. I. 1936 r.
Sto pa0/,, |
War szawa 5% |
Giełda notuje za |
Tran- zakcja |
Sprzedaż |
Kupno |
4 |
Paryż |
IOO |
35 °°v« |
35-07*/i |
34-937* |
3 |
Praga |
IOO |
21.96 |
22.00 |
21.92 |
2 |
Londyn |
I |
26.24 |
26.31 |
26.17 |
i*/, |
N.York telegr. |
I |
5 25Y1 |
5 26*/* |
5-24 |
Uwaga: Stałe wartości są w kolumnie 3: fr. fr. 100 i K. ć. 100, a w 4 kolumnie jest wartość zmienna: zł 35,00*/* i zł 21,96.
Drugi sposób notowania stosuje Londyn tylko dla dewiz europejskich, np. za 1 £ na Warszawę — zł 26,21, za 1 £ na Paryż — fr. fr. 74,94, na inne kraje notuje już cenę dewizy np. na Rio de Janeiro — 4,12 d za 1 milrejs. Ten rodzaj wyceniania obcej waluty przez Anglika wypływa z odnoszenia się jego do wartości swego funta, Anglik bowiem nie pyta, ile kosztuje dewiza, ale — ile dostanie obcej waluty za swego funta.
3-ci sposób może zaistnieć między krajami, których waluty są zasadniczo równowartościowe, a więc między macierzą a kolo-njami o tych samych walutach, które jednak mimo wszystko mają różną siłę wartości, np. między Gdańskiem a Polską.
Przykład: Dnia 27. I. 1936 r. Warszawa notuje Gdańsk zł 99.— Gd. 100.— Kurs ten możnaby także podać: Warszawa notuje 1 zniżki na Gdańsk. Procentowo notuje Londyn na swoje większe kolon je, ale w zniżce wzgl. zwyżce. Notuje on tu nie-tylko rzeczywistą obniżkę wzgl. zwiększenie wartości, ale także i koszty przekazu, inkasa i inne koszty bankowe.
Dalsze różnice w notowaniu dewiz odnoszą się do ich płynności, t. j. do terminów płatności dewiz. Mamy 3 rodzaje dewiz: płatne telegraficznie, za okazaniem i płatne w terminie późniejszym (dewizy terminowe).
Dla wykonania giełdowego zlecenia dewizowego musi upłynąć pewna ilość dni, potrzebnych dla przesyłki listu pocztą do miejsca płatności dewizy zagranicą, a ilość tych dni zależy już od oddalenia tego miejsca zagranicznego od g. Wartość tych dni kursy już uwzględniają, czyli przy notowaniu ceny kurs jest mniejszy o tę wartość (a wyższy przy notowaniu ilościowem), t. zn. dewiza jest tern droższa, im termin jej płatności jest krótszy. Ilość tych dni, zwanych pocztowemi, tworzy dewizowy okres wykonalności i okres ten g. ustalają w swych regulaminach; siłą rzeczy czasokresy te są różne. G. pieniężna w Warszawie ustaliła czasokres (dni pocztowe) dla dewiz telegraficznych 2 dni, dla innych dewiz: na Pragę, Wiedeń, Rygę 3 dni, Brukselę, Kopenhagę, Londyn, Paryż, Belgrad, Tallin, Amsterdam, Zurich, Berlin—4 dni, na Budapeszt, Oslo, Sztokholm, Medjolan, Helsingfors, Sofję — 5 dni, na Konstantynopol — 6 dni, a na N. York — 16 dni. Dewiza telegraficzna jest tylko notowana jedna 1 to N. York. Czasokresy te dla czeków nie mają znaczenia, muszą bowiem być one zawsze płatne za okazaniem w kasie banku przekazanego. Dla dewiz terminowych odnośnie płatności również dni pocztowe nie mają znaczenia, ponieważ dewizy terminowe mają swoje terminy płatności. Na g. polskich dewizy terminowe nie są dopuszczone do obrotu giełdowego. Praktyczne znaczenie mają dni pocztowe tylko dla zleceń bankowych wpłat i wypłat, albowiem zakupione wypłaty i wpłaty giełdowe muszą być przez kontrahenta wykonane najpóźniej w ostatnim dniu pocztowym pod sankcją przepisów giełdowych. Również i wypłaty telegraficzne na inne miejscowości (prócz N. Yorku), o ile bank taką tran-zakcję przyjął muszą być wykonane do dni 2. Inne g. europejskie notują przeważnie telegraficznie, t. j. że teoreb-cznie wykonanie umowy giełdowej winno być spełnione natychmiast tego samego dnia. Ten wypadek zachodzi przy tranzakcjach na Londyn w Paryżu i odwrotnie, o ile kupno-sprzedaż dewizy zawarto jeszcze przed południem. Ogłaszanie kursów dewizowych również dokonywa się różnemi systemami. I tak: ogłasza się kursy wszystkich trans-akcyj zawartych, albo kursy najwyższe
23*