y) Polskie Zagłębie Węglowe, posiadając 4 zasadnicze typy węgla kamiennego, rzecz oczywista, dostarcza węgle różnego gatunku. Ciepło spalania tych węgli (wartość opałowa górna, to jest bez poprawki na wodę oraz ilość popiołu) waha się w granicach od 5600 do 8480 kaloryj. Użytkowa wartość opałowa (wartość opałowa dolna) tych samych węgli jest mniej więcej o 300
kaloryj mniejsza od ciepła spalania. Naogół wartość opałowa węgli z zachodniej części Zagłębia jest wyższa, aniżeli ze wschodniej; wartość opałowa węgli tłustych przewyższa wartość opałową węgli suchych. Różne gatunki naszych węgli pod względem wyników analiz i wartości opałowej charakteryzuje następujące zestawienie (analizy pokładów węgla):
GÓRNICTWO I HUTNICTWO
Cechy |
Fuzyt |
Duryt |
Witryt |
Klaryt |
Ciężar właściwy . . |
1.495 |
1,293 |
1,286 |
1,288 |
Wydajność koksu % |
87,76 |
67,80 |
75,58 |
76,64 |
Własności koksu . . |
czarny, rozpada |
płytkowy, spie- |
grzybkowaty. |
nieco napęcznia- |
się łatwo |
kający się, ma- |
srebrno-szary |
ły srebrno-szary | |
w proszek |
towy ciemny | |||
Spiekalność..... |
żadna |
żadna |
dobra |
średnia |
Części lotne .... |
11,48 |
31.43 |
23.76 |
22,68 |
Popiołu %..... |
2,66 |
0,86 |
0,72 |
1,02 |
Warstwy |
Miejscowość |
Węgiel C |
Wodór H |
Azot N |
Tlen O |
Siarka S |
Popiół w pokładzie |
Wartość opałowa ka-lorji |
W |
proc |
e n t a c h | ||||||
Łaziskie..... |
koło Łazisk |
75.4 |
5,2 |
0,9 |
12,2 |
0,4 |
5,9 |
6 743 |
Łaziskie..... |
,, J aworzna |
64.9 |
4,2 |
1,0 |
21,0 |
1.5 |
7,3 |
4 791 |
Orzeskie..... |
,, Orzesza |
79,2 |
5,4 |
0,6 |
9,9 |
o,5 |
4,4 |
7 151 |
Orzeskie ..... |
,, Brzezinki |
72.3 |
5,o |
0,5 |
13,2 |
0,9 |
8,1 |
6 433 |
Rudzkie..... |
,, Rudy |
79,i |
5,o |
0,7 |
10,2 |
0,4 |
4.6 |
6 967 |
Rudzkie..... |
,, Dąbrowy |
59.7 |
3-8 |
1.4 |
12,8 |
1.7 |
9,7 |
5 597 |
Siodłowe..... |
,, Chorzowa |
82,6 |
5,2 |
0,9 |
7.1 |
°,8 |
3.4 |
7 441 |
Siodłowe..... |
,, Czeladzi |
68,67 |
4,25 |
0,90 |
12,63 |
0,66 |
5.36 |
6 609 |
Brzeżne ..... |
,, Rybnika |
77.9 |
5.3 |
1,2 |
7.7 |
1,0 |
6,9 |
7084 |
Brzeżne..... |
,, Tenczynka |
69,8 |
4.5 |
I>3 |
17,8 |
1,4 |
5.2 |
5 161 |
Gatunek węgli |
%-wa zawartość wody hygroskopijnej |
Suche węgle............... |
3.7—13,6 |
Tłuste węgle 0 długim płomieniu...... |
1.7— 3.9 |
Tłuste węgle właściwe i z krótkim płomieniem | |
(koksujące) ............... |
2.3— 8,2 |
Powyższą charakterystykę składu chemicznego naszych węgli należy uzupełnić danemi o zawartości w nich wody i popiołu.
Zawartość wody hygroskopijnej w poszczególnych gatunkach węgli ilustruje następujące zestawienie:
Zawartość popiołu w ważniejszych gatunkach naszych węgli w zależności od sortymentu ujęta jest w następującą tabliczkę (w sortymentach zawartość popiołu jest nieco większa aniżeli w pokładzie, z powodu zanieczyszczenia węgla skałami płonne mi ze spądu i stropu pokładu):