Magazyn6F301

459

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

również najwięksi pośrednicy w zakupie złomu, co daje gwarancję skutecznego opanowania rynku tego artykułu.

7. Organizacje hutnicze. O organizacjach handlowych hutnictwa mówione było wyżej przy rozpatrywaniu zbytu, tutaj zatem ograniczymy się tylko do ich wyliczenia:

1.    Syndykat Polskich Hut Żelaznych obejmuje sprzedaż wytworów walcowniauych i kutych na rynku krajowym;

2.    Biuro Sprzedaży Polskich Walcowni Rur — obejmuje sprzedaż rur na rynku krajowym z wyjątkiem rur wiertniczych;

3    Biuro dla Sprzedaży Surówki — obejmuje sprzedaż surówki martenowskiej i odlewniczej na rynku krajowym;

4    Związek Eksportowy Polskich Hut Żelaznych — obejmuje całą sprzedaż zagraniczną wytworów hutniczych.

Poza temi organizacjami istnieje jeszcze organizacja pod nazwą Związek Polskich Hut Żelaznych, której celem jest zawodowe i gospodarcze przedstawicielstwo hut wobec władz państwowych oraz przemysłów obcych i osób trzecich. Związek zrzesza w sobie wszystkie czynne na terenie Państwa Polskiego zakłady hutnicze.

Związek Polskich Hut Żelaznych powstał w 1920 r. jako organizacja, obejmująca hutnictwo żelazne b. Kongresówki i Małopolski. Zadaniem jego było zespolenie hut polskich oraiz zapewnienie pomyślnych warunków istnienia i rozwoju przemysłu żelaznego przez wspólne regulowanie spraw gospodarczych.

Początkowo do Związku należały wszystkie huty b. Kongresówki z wyjątkiem huty Bankowej oraz huty Kraków. Górny Śląsk przyłączony do Polski posiadał swoje zawodowe przedstawicielstwo w Górnośląskim Związku Przemysłowców Górniczo-Hutniczych. W ten sposób powstały na terenie zjednoczonej Polski dwa przedstawicielstwa hutnicze, co niejednokrotnie wywoływało niepożądane objawy. W r. 1923 do Związku przystąpiła huta Pokój, pozostając jednak w organizacji Górnośląskiej. Tego rodzaju dwoisty tor nie mógł jednak trwać długo i w początku 1927 r. wszystkie huty województwa śląskiego przystąpiły do Związku Polskich Hut Żelaznych. Prawie jednocześnie przystąpiła również do Związku huta Bankowa. Od tego więc czasu nastąpiło zespolenie całego hutnictwa żelaznego w jednej organizacji Związku Polskich Hut Żelaznych.

Od 1932 roku przestał istnieć Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, ustępując miejsca nowej organizacji Unji Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego, która jednak hutnictwa żelaznego już nie objęła.

Jako organizacja inżynierów hutników występuje Stowarzyszenie Hutników Polskich z siedzibą w Katowicach. Jest to stowarzyszenie o charakterze zawodowo-naukowym, mające na celu zgrupowanie wszystkich hutników polskich. Stowarzyszenie posiada swój własny organ p. t. „Hutnik".    Adam Lewandowski.

E. GÓRNICTWO KRUSZCOWE I HUTNICTWO METALI KOLOROWYCH.

I. Rudy cynku i ołowiu. 1. Rozmieszczenie i wydobycie, a) Górny Śląsk, b) Królestwo Kongresowe, c) Małopolska. 2. Wzbogacanie rud i przygotowanie do wytapiania. 3. Przywóz rudy zagranicznej. II. Rudy miedzi. III. Hutnictwo cynkowe i ołowiane, r. Zarys rozwoju. 2. Wytwórczość w dobie obecnej. 3. Stan zatrudnienia. 4 Zbyt cynku i ołowiu.

I. Rudy cynku i ołowiu.

1. Rozmieszczenie i wydobycie, a) Górny Ślęsk. Poza rudami żelaznemi Polska posiada w ilościach przemysłowych jedynie rudę cynkową i ołowianą. Są one porozrzucane po wszystkich zaborach, jednakże w znaczniejszych ilościach i w większych skupieniach występują głównie na Górnym Śląsku. To też dzięki tym ilościom rudy, jak również obfitości węgla najpoważniejszy rozwój przemysłu cynkowego i ołowianego, w skali światowej, nastąpił na Górnym Śląsku. Rozwój tego przemysłu w innych dzielnicach Polski był znacznie słabszy, choć nie pozostawał również bez znaczenia.

Ruda cynkowa występuje na Górnym Śląsku w postaci węglanów czyli galmanu i w niższych warstwach jako siarczki znane pod nazwą blendy. Jako domieszka do tej rudy występują siarczki ołowiu czyli galena oraz żelaza czyli piryt. Galman na Górnym Śląsku, znajdujący się w wyższych uwarstwieniach rudy cynkowej, jest już prawie wyczerpany i znajduje się tylko w nielicznych miejscach, gdzie nie został dotąd wybrany z powodu swojej małej zawartości metalu. Eksploatowana jest prawie wyłącznie blenda. W niektórych jednakże miejscach występują skupienia galeny prawdę bez domieszki rudy cynkowej (kop. Fryderyk), są to jednak ilości tak znikome, że większego znaczenia przemysłowego nie posiadają.