522
GUJANA — GWINEA
górskiej spotykamy jednak także sawany oraz bagna. Fauna jest bogata i osobliwa. W puszczach żyją drobne plemiona dzikich Indjan; miejscami także plemiona murzyńskie, pochodzące od zbiegłych niewolników. Politycznie G. dzieli się na kolonje trzech państw europejskich: i) G. angielska (na zachodzie), 2) G. holenderska czyli Surinam (w środku), 3; G. francuska czyli Cayenne (na wschodzie). G. angielska ma 231740 km2 i 318000 mieszkańców, w czem ok. 168 000 Murzynów i Mulatów, 135000 imigrantów-Hin-dusów, 3 000 Chińczyków, 3 000 białych, 9 000 Indjan tubylczych. Wywozi się głównie cukier, tudzież ryż, balatę (surowiec zbliżony do gutaperki), złoto, djamenty, boksyt. Stolica Georgetown, port morski, 64000 mieszkańców. G. holenderska, o niskiem wybrzeżu, zagrożonem przez morze, ma 140651 km2 a 161000 mieszkańców, w czem około 76 000 Murzynów i Mulatów, 42000 Hindusów, 36000 Jawańczy-ków, 2200 Chińczyków, 2100 białych, 2 400 Indjan tubylczych. Większość białych stanowią Żydzi portugalscy, potomkowie wygnańców z Brazylji. Wywozi się cukier, ryż, kawę, banany i boksyt. Stolica Para maribo, port morski, liczy 50000 mieszkańców. G. francuska, o klimacie bardzo niezdrowym, ma 88 240 km2 i 52 000 mieszkańców, w czem 4000 katorżników. Głównym towarem wywozowym jest złoto. Stolica Cayenne, 11000 mieszkańców.
W. Gumplowicz.
G. urodził się w r. 1893 w maj. Wronie (woj. warszawskie). W r. 1916 ukończył wydział prawny Uniwersytetu Petersburskiego. Do r. 1919 wykładał skarbowość w Petersburskim Instytucie Kooperatywnym i na Wyższych Kursach Handlowych przy Towarzystwie dla krzewienia wiedzy handlowej w Petersburgu. W r. 1920/21 wykładał skarbowość komunalną w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Od r. 1924 jest profesorem skarbowości i prawa skarbowego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.
Ważniejsze prace: Gospodarka finansowa miasta Warszawy (w jęz. rosyjskim).
Petersburg, 1916. — Ustrój municypalny i finanse miast Królestwa Polskiego. Warszawa, 1919. — Zarys polskiego prawodawstwa z dziedziny skarbowości i gospodarki państwowej. Wilno, 1925. — Zarys usta wodawstwa z dziedziny skarbowości i gospodarki państwowej na ogólnem tle sytuacji gospodarczo-skarbowej Polski. Wilno, 1928. — Wydaje: „Prace seminarjum ze skarbowości i prawa skarbowego oraz ze statystyki1'. Wilno, tom I — 1931; tom II — 1934; tom III — 1938.
G. zwane są zachodnie wybrzeża Afryki od ujścia Senegalu do ujścia Kunene, na przestrzeni 30° szerokości geograficznej, rozłożone niemal równomiernie po obu stronach równika. G. dzieli się na Górną i Dolną, przyczem granic^ pomiędzy niemi stanowi góra Kamerun. Wybrzeża G. są płaskie, bagniste, z licznemi lagunami, zbudowane z utworów trzeciorzędowych oraz młodych, aluwjalnych delt, wydm i torfowisk. W głębi lądu wznosi się wyżyna archaiczna oraz góra Kamerun (4070 m), pochodzenia wulkanicznego. Szerokość pasa brzegowego w G. Górnej sięga 200 km, w Dolnej — 50 km. Klimat tej krainy jest tropikalny i oceaniczny, średnia temperatura roczna przekracza 25°C, a tylko w południowej części, dzięki zimnemu prądowi, od 20 do 25°C. Ilość opadów w północnej części rocznie wynosi 1 500 mm, w południowej znacznie mniej, nad rz. Kunene 40 mm, na górze Kamerun r 1 000 mm. Wybrzeża G. Górnej są porosłe lasami zwrotnikowemi, laguny i delty — lasami mangrowemi; Dolna G. to — sawanny i stepy. Lasy G. Górnej są ojczyzną hebanu oraz olejowca gwinejskiego (Elaeis guineensis), z którego nasion produkowany jest cenny olej jadalny. Rośnie tu również Funtumia elastica, dostarczająca kauczuku. Hodowany kakaowiec znajduje tu odpowiednie warunki dla rozwoju. Mieszkańcami lasów G. są: słoń, goryl i leopard, w sawannach zaś antylopy. Ludność Górnej G. stanowią mu rzyni sudańscy, Dolnej — murzyni Bantu. Liczba europejczyków nieznaczna. Linje kolejowe o znaczeniu czysto gospodarczem, za wyjątkiem linji Daka—Bamako nad