Magazyn6W601

572

HANDEL PRODUKTAMI ROLNEMI

kroć standaryzacja narzucana jest przymusowo, drogą ustawodawczą, gdyż zabiegi te dają olbrzymie korzyści zarówno producentowi, jak i pośrednikowi, a nawet wpływają i na strukturę bilansu handlowego. Pośrednik może łatwiej uzyskać kredyt lombardowy na towar standaryzowany, niż na artykuł nieokreślonej jakości, poza tern możliwa jest w tym wypadku sprzedaż na odległość bez przesyłania próbek, jak również odpada koszt przewozu towaru lichego. Najważniejszą korzyścią jest wyższa cena uzyskiwana za towar standaryzowany. Z tej wyższej ceny korzysta również i producent. Częstokroć standaryzacja jest czynnością kosztowną, wymaga nieraz sporo zabiegów, a nawet i inwestycyj. Najważniejszą przeszkodą jest to, że korzyści wynikające ze standaryzacji występują po pewnym czasie, nieraz po paru latach. Niejednokrotnie standaryzacja wydaje tylko wtedy dobre wyniki, jeżeli jednocześnie zostaje ujednostajniona i produkcja. Podobnie w wielu wypadkach konieczne jest podniesienie produkcji pod względem ilościowym i jakościo-wym, gdyż błędy popełniane przez rolnika prześladują l>ez przerwy towar aż do konsumenta.

Zagadnienie transportu odgrywa w handlu produktami rolnemi doniosłą rolę. Niektóre towary rolnicze łatwo ulegają zepsuciu i muszą być przewożone w wagonach-lodowniach, żywiec winien być podczas transportu żywiony i pojony. Towary te naogół są tanie w stosunku do jednostki wagi. Kolej żelazna tylko w wyjątkowych wypadkach dociera do miejsca produkcji, przez co zachodzi potrzeba dowozu do stacji końmi, samochodami, wodą, a w ślad za tern i konieczność przeładunków. Dlatego też i koszty transportu stanowią dużą pozycję w ogólnych kosztach handlowych, powodując marżę pomiędzy cenami giełdowe-mi, a „płaconemi producentowi .

Produkty rolne muszą być przez dłuższy okres przechowywane. Wynika to z następujących przyczyn: produkcja roślinna jest sezonowa, produkcja hodowlana w niektórych okresach silnie się zwiększa, dowozy płodów rolnych w niektórych porach roku są niemożliwe, a popyt rzadko się pokrywa z podażą. Przechowywanie u producenta może być stosowane w wąskim zakresie, gdyż połączone to jest ze znacznemi kosztami i ryzykiem. Znacznie częściej przechowywaniem produktów rolnych zajmuje się aparat handlowy. Funkcja ta jest kosztowna, gdyż obok znacznego nakładu gotówki na kapitał obrotowy, potrzebny jest również nieraz duży kapitał inwestycyjny na chłodnie, elewatory i t. p. urządzenia. Szczególniej w handlu produktami łatwo ulegającemi zepsuciu (mięso, ryby, owoce) urządzenia te są niezbędne. Pomocne tutaj są publiczne domy składowe.

W handlu produktami rolnemi ważną sprawą jest finansowanie zbytu. Funkcja ta spadać może na producenta, bądź na pośrednika. Dla producenta funkcja ta jest zbyt uciążliwa i połączona z dużym ryzykiem. W normalnych warunkach finansowaniem zbytu zajmuje się pośrednik, który może znacznie prędzej i znacznie tańszy uzyskać kredyt, gdyż posiada towary nagromadzone w większych ilościach, posortowane, należycie przechowane i nagromadzone przy ośrodkach komunikacyjnych. Wysokość kapitału obrotowego zależna jest tutaj od towaru i charakteru placówki handlowej. Najuciążliwszem zagadnieniem przy finansowaniu zbytu jest ryzyko, które przy towarach łatwo ulegających zepsuciu (mięso, warzywa) niejednokrotnie jest bardzo wysokie.

Gdy handel pracuje dość sprawnie, wówczas organizacje rolniczo-handlowe mogą być zbędne. Natomiast gdy wykazuje wysokie koszty pośrednictwa, wówczas rolnictwo dąży do stworzenia własnego aparatu handlowego. Jest to tern bardziej konieczne, gdyż rolnik zazwyczaj nie posiada dokładnych informacyj rynkowych. Brak tych wiadomości powoduje, że produkcja rolna niezawsze jest jakościowo i ilościowo dostosowana do potrzeb rynkowych. Natomiast własna placówka handlowa może in formować rolnika (zwłaszcza drobnego)

0    wszystkich przejawach rynkowych i odpowiednio wpływać na nastawienie produkcji, a nawet i spożycie poszczególnych płodów wewnątrz gospodarstwa. Bardzo często się zdarza, zwłaszcza na wsi

1    w dzielnicach gospodarczo zacofanych, że ilość pośredników prywatnych jest ograniczona. Wówczas łatwo może dojść do zmowy, polegającej na obniżaniu t. zw. cen płaconych producentom. W tych warunkach utworzenie placówki handlowej rolniczej wprowadza na rynek nowego konkurenta, co wywołuje zwyżkę tych cen. Własna placówka handlowa pozwala również roztaczać niejako kontrolę nad działalnością handlu