Magazyn64401

240

żadr.emi ograniczeniami prawa handlowego. Może nią być każda osoba, posiadająca zdolność do działań prawnych.

5. Zdolność prawna kontrahentów. Prawo handlowe nie zajmuje się zdolnością prawną kontrahentów umowy komisowej. — W przypadku, gdy kontrahentami są osoby fizyczne, warunkiem dla istnienia pełnej zdolności do działań prawnych — jest osiągnięcie pełnoletności, którą zyskuje się z chwilą ukończenia dwudziestego pierwszego roku życia. — Jeżeli idzie o małoletniego komisanta, który z mocy prawa musi być kupcem, to odróżniamy dwa przypadki: a) małoletni komisant nieusamowol-niony występuje w przypadku, gdy przedsiębiorstwo komisowe zostało przez niego odziedziczone od spadkodawcy-komisanta; jeżeli przedsiębiorstwo to ma być nadal prowadzone, rada familijna (względnie sąd

—    w zależności od prawa dzie lnicowego) wybierze pełnomocnika do prowadzenia przedsiębiorstwa w imieniu nieletniego i określi zakres jego pełnomocnictwa; jeżeli pełnomocnika wybiera rada familijna, to uchwała ta podlega zatwierdzeniu przez sąd okręgowy, poczem winna być zgłoszona do rejestru handlowego, o ile dotyczy przedsiębiorstwa kupca rejestrowego; b) małoletni komisant usamowolniony, do czynności handlowych upoważniony, uważa się za pełnoletniego co do wszystkich działań tyczących się tychże interesów handlowych; upoważnienie takie nu>że być udzielone tylko małoletniemu, mającemu ukończonych lat osiemnaście; jest on wtedy zrównany w swej działalności handlowej z kupcem pełnoletnim. — Jeśli idzie o małoletniego komitenta, to w przypadku, gdy jest on kupcem

—    zastosowanie mieć muszą analogiczne zasady, podniesione wyżej w odniesieniu do komisanta nieletniego; jeżeli natomiast komitent małoletni nie jest kupcem, to nie może on działać sam, lecz w jego imieniu i na jego rzecz musi działać z zasady jego ustawowy następca.

W pewnych przypadkach prawo handlowe ogranicza również zdolność kontrahentów umowy komisowej: a) upadłość po stronie komitenta powoduje wygaśnięcie stosunku komisowego; umowa komisowa, zawarta przez komitenta w okresie jego upadłości, jest nieważna i nie może wywierać żadnych skutków prawnych w stosunku do jego masy upadłości; b) upadłość po stronie komisanta nie powoduje automa

KOMISOWA UMOWA

tycznego wygaśnięcia istniejącego już stosunku komisowego; jednakże komis i zlecenie dane upadłemu mogą być odwołane z tą chwilą bez odszkodowania; c) natomiast otwarcie postępowania układowego, zapobiegającego upadłości, pozostaje bez wpływu na zdolność kontrahentów umowy komisowej; jedynie tylko strony mogą być skrępowane nadzorem swego nadzorcy.

6. Stosunki wzajemne. W stosunkach zewnętrznych, z zasady, wobec osoby trzeciej — jedynie tylko komisant występuje jako kontrahent umowy, natomiast komitent nie jest osobie trzeciej wogóle znany; skutkiem powyższego, komisantowi służy skarga z powodu niewykonania zobowiązania bezpośrednio do osoby trzeciej i on jest jedynie w stosunkach zewnętrznych wierzycielem osoby trzeciej; osoba trzecia, znając tylko komisanta — może przeciwko niemu bezpośrednio skierować swe skargi i pretensje; osoba komitenta w żadnym przypadku nie może jej interesować, gdyż jest dla niej nieujawniona. Tylko komisant, a nie komitent jest dłużnikiem osoby trzeciej (porówn. jednak wyrok S. N. Nr. 241 Zb. Cyw. z r. 1936).

III. Forma i treść umowy komisowej.

1. Forma umowy komisowej. Prawo handlowe polskie, nie stanowi wyraźnych przepisów co do formy umowy komisowej. Prawo to na plan pierwszy wysuwa zasadę szybkości obrotu, stojąc na stanowisku, że bezpieczeństwo tegoż obrotu będzie w dostatecznej mierze chronione przez samą okoliczność, iż komisant jest kupcem, a więc osobą z obrotem i jego wymaganiami ob-znajmioną. Ta zasada szybkości obrotu przejawia się między innemi, w pomijaniu przez prawo handlowe wszelkich rygorów i formalności przepisanych w zwykłych stosunkach prywatno-prawnych. Stąd też prawo handlowe pomija słusznie milczeniem zagadnienie strony formalnej umowy komisowej.

Umowa miedzy komitentem a komisantem wobec milczenia ustawy może być zawarta w dowolnej formie. Inną natomiast będzie kwestja udowodnienia istnienia stosunku między podmiotami umowy komisowej.

Co się tyczy umowy wykonawczej, a więc umowy istniejącej między komisantem a osobą trzecią, to opierając się na wyżej przytoczonych argumentach stwierdzić należy, iż I wobec tego, że w każdym przypadku korni-