272
KOMUNIKACJA
Narodow j tutaj bardzo osłabia; tendencje internacjonałistyczne znajdują się w wyraźnym odwrocie na rzecz klasycznych metod regulowania wzajemnych stosunków państw i ochrony ich interesów. Dzięki ogromnemu rozwojowi stosunków międzynarodowych, przedewszystkiem gospodarczych, a także dzięki potężnemu czynnikowi jednolitości, jakim jest technika komunikacyjna, k. p. m. należy dziś do najważniejszych i najlepiej rozwiniętych dziedzin prawa międzynarodowego. Wyraża się to także w bujnym rozwoju międzynarodowej organizacji ko-munikacyj.
K. p. m., które zaspokaja najpilniejsze, najbardziej elementarne potrzeby państw, nadaje się w wysokim stopniu do organizowania trwałych między niemi porozumień, mających na celu ujednostajnienie norm prawnych w tej dziedzinie i wytworzenie pod względem komunikacyjnym jak-gdyby jednolitych obszarów, na których znaczenie granic państwowych oraz rozbieżności ustawodawstw, jako przeszkody w ruchu międzynarodowym, zostały sprowadzone do możliwego — ze względu na inne interesy państw — minimum. Powstały liczne organizacje międzynarodowe; jedne zostały powołane do badań naukowych, inne do zadań bezpośrednio praktycznych; jedne mają charakter społeczny, więc prywatny, inne państwowy, inne wreszcie mieszany, grupując bądź administracje komunikacyj prywatnych i państwowych, bądź towarzystwa komunikacyjne z udziałem rządów. Do or-ganizacyj prywatnych należą np. Międzynarodowe Stowarzyszenie uznanych Klubów Automobilowych (Ass. Intern, des Auto-mobile-Clubs reconnus zał. w r. 1904, siedziba w Paryżu), mające na celu dążenie do międzynarodowego unormowania sportu i turystyki automobilowych; i podobna Międzynarodowa Federacja Lotnicza (zał. w r. 1905, siedziba w Paryżu); Międzynarodowe Stowarzyszenie Komunikacyj Lotniczych (Ass. Intern, du Trafie Aerien, zał. w r. 1919, siedziba w Hadze), mające na celu zapewnienie jednolitości eksploatacji linij lotniczych; Międzynarodowy Komitet Prawniczy Lotnictwa (Comite juridiąue intern, de l’aviation, zał. w r. 1909, siedziba w Paryżu), mający za zadanie opraco
wywanie projektów prawa lotniczego; Międzynarodowa Konferencja armatorów (Intern. Shipping Conference, zał. w r. 1921, Londyn); Konferencja Bałtyku i Morza Białego (1905, Kopenhaga); Międzynarodowy Związek Radjofonji (Union Intern, de Radiophonie, 1925, Genewa); Międzynarodowy Związek Kolejowy (1922, Paryż) i t. d. Charakter mieszany mają np. Międzynarodowe Stowarzyszenie Kongresów Kolejowych (Ass. Int. des Congres des Chemins de Fer, 1885 i 18x9, Bruksella), którego członkami rzeczywistymi są administracje kolejowe, członkami protektorami rządy; takież Międzynarodowe Stowarzyszenie Kongresów Żeglugi (1902, Bruksella), którego członkami mogą być rządy, związki i stowarzyszenia oraz jednostki; Europejska Konferencja Rozkładów Jazdy (Bern Szw.) i in. Państwowemi są związki międzynarodowe i ich organy jak Światowy Związek Pocztowy (1874, Bern), także Związek Panamerykański (1912. Montevideo), Międzynarodowy Związek Telegraficzny (1868, Bem), obecnie Telekomunikacyjny; Związek Kolejowy Berneński (organ: Centralny Urząd Międzynarodowych Przewozów Kolejowych — Office Central des Transports Internationaux par Chemins de Fer, 1893, Bern); Stały Komitet Kolei Panamerykański (Permanent Panamerican Railway Commitee, 1902, Waszyngton) i inne.
Twórcy traktatów pokoju 1919 i 1920 r. przywiązywali wielkie znaczenie — i wielkie nadzieje — do rozwoju k. p. m., jako podstawy współpracy państw i dlatego, obok licznych postanowień merytorycznych, wprowadzonych do traktatów pokoju, powierzyli Lidze Narodów pewne zadania w tej dziedzinie. Art. 23 e paktu Ligi stanowi: „Z zastrzeżeniem i zgodnie z postanowieniami konwencyj międzynarodowych, już zawartych lub zawrzeć się mających, Członkowie Ligi... poczynią niezbędne zarządzenia celem zapewnienia i utrzymania wolności komunikacyj i tranzytu oraz słusznego traktowania handlu wszystkich Członków Ligi...". Na mocy zaś art. 24 paktu wszystkie biura międzynarodowe, już utworzone na mocy traktatów zbiorowych, miały być poddane władzy Ligi, o ileby nastąpiła na to zgoda państw, które te traktaty podpisały, w przyszłości zaś wszystkie biura i komisje międzynarodowe miały być poddane władzy Ligi. Rzeczy-