469
KSIĘGOWOŚĆ A PODATKI
przynajmniej w formie uproszczonej według § 80 rozporządzenia wykonawczego do Ordynacji Podatkowej, mogą żądać opodatkowania dochodu według tych ksiąg. Mogą oni korzystać z przywileju amortyzacyjnego, wspomnianego wyżej pod 3, który przysługuje wszystkim podatnikom, prowadzącym prawidłowe księgi rachunkowe.
Podatnicy wykonywujący wolne zajęcia zawodowe prowadzący prawidłowe księgi rachunkowe według przepisów § 81 rozporządzenia wykonawczego do Ordynacji Podatkowej, mogą żądać — podobnie jak wymienione wyżej grupy podatników — opodatkowania dochodu według tych ksiąg. Przysługuje im również wspomniany przywilej amortyzacyjny, który może u nich być aktualny zwłaszcza w odniesieniu do automobilów, mebli biurowych, narzędzi, aparatów i t. p.
3. Podatek przemysłowy. W zakresie podatku przemysłowego uprzywilejowanie podatników, prowadzących prawidłowe księgi handlowe, polega albo na zupełnem zwolnieniu od podatku obrotowego, albo na przyznaniu zniżonych stawek podatkowych.
Transakcje kupna-sprzedaży ziemiopłodów, dokonywane na giełdach krajowych, a udowodnione prawidłowemi księgami han-dlowemi i kartami umów giełdowych, spi-sanemi przez przysięgłych maklerów giełdowych, są wolne od państwowego podatku przemysłowego (art. 3 punkt 14 ustawy).
Obroty z eksportu węgla, półfabrykatów i wyrobów gotowych oraz transakcje z firmami zagranicznemi, wynikające z obrotu uszlachetniającego czynnego, są wolne od podatku obrotowego pod warunkiem udowodnienia prawidłowemi księgami handlo-wemi (art. 3 punkt 15).
Wyłączone są z opodatkowania — po udowodnieniu prawidłowemi księgami han-dlowemi — koszty przewozu i ubezpieczenia towaru, wyłożone za nabywcę, zwroty towarów, bonifikacje i skonta oraz odsetki prolongacyjne przy transakcjach kredytowych.
Przedsiębiorstwa handlu towarowego, skupu zawodowego w celu odprzedaży wewnątrz państwa oraz przedsiębiorstwa robót i dostaw, prowadzące prawidłowe księgi handlowe, opłacają podatek obrotowy według stawki 1,2%, podczas gdy przedsiębiorstwa tego rodzaju, nie prowadzące ksiąg prawidłowych lub żadnych — stawkę i,7<y0.
Przedsiębiorstwa bankowe, prowadzące prawidłowe księgi handlowe, opłacają od otrzymanych odsetek, prowizji i opłat manipulacyjnych stawkę 1,7%, nie prowadzące ksiąg — stawkę 3%.
Przedsiębiorstwa przemysłowe kategorji I—V opłacają od sprzedanych produktów i wykonanych robót i dostaw stawkę 1,9°/o, takie same przedsiębiorstwa bez ksiąg handlowych — 3 °/o-
Wydawnictwa książek, drukowanych na obszarze Rzeczypospolitej, prowadzące prawidłowe księgi handlowe opłacają stawkę 1,2%, a nie prowadzące — stawkę 3%.
Przedsiębiorstwa handlowo - komisowe, prowadzące prawidłowe księgi rachunkowe, opłacają podatek obrotowy od prowizji (6%), o ile odpowiadają jeszcze innym warunkom ustawowym (art. 5 punkt 5). W braku prawidłowych ksiąg handlowych, są traktowane jako działające na rachunek własny i opłacają podatek obrotowy od pełnych cen sprzedaży.
4. Ulgi inwestycyjne. Ustawa z dn. 9. IV.
1938 r. Nr. 26/224 uzależnia przyznanie dla nowo-zalożonych lub powiększonych przedsiębiorstw przemysłowych (art. 1, 9, 12 i 16) od prowadzenia prawidłowych ksiąg handlowych według przepisów Ordynacji Podatkowej. Tylko ulgi dla nowych budowli oraz dla nabywców pojazdów mechanicznych i statków powietrznych (art. 24—42) nie zależą od prowadzenia jakichkolwiek ksiąg rachunkowych.
5. Prawidłowość ksiąg rachunkowych. Warunkiem tych przywilejów podatkowych dla podatników prowadzących księgi rachunkowe jest rzetelność i prawidłowość ksiąg. Pierwsza polega na zgodności zapisków księgowych z faktami, które w księgach mają być rejestrowane; ponieważ zaś owe fakta bywają udowodnione z reguły dokumentami przeto widomą oznaką rzetelności ksiąg będzie ich zgodność z auten-tycznemi dokumentami. Jest przytem obojętną okoliczność, czy to są dokumenty zewnętrzne, t. j. pochodzące od obcych osób, jak otrzymane faktury, listy, kwity, czeki, przekazy, weksle, czy też t. zw. dokumenty wewnętrzne, t. j. kopje dokumentów oryginalnych, wydanych obcym albo oryginalne dokumenty, wystawione w przedsiębiorstwie dla użytku wewnętrznego, a stwierdzające pewne fakta — jak zakupno towarów na targu bez otrzymania faktury od dostawcy, zniszczenie lub zepsucie towaru,