Magazyn6
7701

469

BLOCH JAN GOTTLIEB — BOBRZYNSKI MICHAŁ

rjalnawo i nrawstwiennawo biagosostojanja gubernij zapadnych, wielikorossijskich i polskich" (Porównanie materjalnego i moralnego dobrobytu w gubernjach zachodnich, wielkoruskich i polskich). W dziele tern domagał się B. zniesienia praw wyjątkowych dla ludności żydowskiej. Bloch zasłynął też jako pacyfista. W 1898 r. wyszło jego sześciotomowe dzieło „Przyszła wojna, jej ekonomiczne przyczyny i skutki", bardzo aktualne ze względu na zwołanie w tymże czasie konferencji rozbrojeniowej w Hadze. Dzieło to nie wydało praktycznych rezultatów, zainteresowało jednak świat cały. Wielkie zasługi położył B. zakładając słynne muzeum pokoju w Lucernie, ostatecznie wykończone już po jego śmierci w 1910 r.

Literatura: Bncyclapacdia Judaica--Beyehman K..* Szkice

genealogiczne 1. Warszawa 1935. — Bertha fon Suttner und Predrric Pazzyi Johann ». Bloch und sein Werk. Ge-d-nkblatt aur Einuieihung der IntemaBonalen Kriegs- und Friedensmuseums in Luzem. Luzem 1902. — Iłenflferotr: Biograficzerkij Slowar. III, Petersburg 1892.

J. c.

Bobrzyński Michał.

Bobrzyński, historyk i polityk polski, urodzony 30. IX. 1849 r. w Krakowie, gimnazjum i uniwersytet ukończył tamże. Dodatkowe studja historyczne odbywał w Wiedniu i Wrocławiu. W r. 1872 uzyskał tytuł doktora praw, w 1873 został mianowany docentem, a w 1877 — profesorem prawa polskiego i niemieckiego na uniwersytecie Jagiellońskim, w 1883 — dziekanem wydziału. Pracował przez czas pewien w krakowskiej ekspozyturze c. k. prokura-torji skarbu. Od 1878 r. był dyrektorem krakowskiego archiwum akt grodzkich, od tegoż roku został członkiem-koresponden-tem, a od 1883 — członkiem czynnym Aka-demji Umiejętności w Krakowie. Niezależnie od pracy pedagogicznej i naukowej oddawał się również działalności politycznej. W r. 1881 został radnym miasta Krakowa, w 1885 — posłem do galicyjskiego sejmu krajowego i do parlamentu austrjackiego, z okręgu krakowskiego z ramienia konserwatystów, gdyż zawsze hołdował przekonaniom zachowawczym. W r. 1890 został mianowany wiceprezydentem rady szkolnej krajowej, a w r. 1908, po tragicznej śmierci namiestnika Andrzeja, hr. Potockiego, zamordowanego przez Rusina Si-czyńskiego, objął urząd namiestnika Galicji, który pełnił w ciągu 5 lat do r. 1913. W r. 1911 przeprowadził wybory na podstawie porozumienia konserwatystów z ludowcami Stapiriskiego, zwalczając narodową demokrację. Starał się o osiągnięcie porozumienia z Rusinami drogą ustępstw, co wywołało ostrą kontrakcję stronnictwa na-rodowo-demokratycznego. Stronnictwo to było przez całe życie zwalczane przez B., który stał na gruncie tolerancji i był obcy ideom nacjonalistycznym. Reformę wyborczą do Sejmu, mającą w znacznym stopniu zaspokoić życzenia Rusinów, a patronowaną przez B., zwalczali zaciekle narodowi demokraci. Została ona uchwalona dopiero po dymisji B., która nastąpiła w r. 1913, a za namiestnictwa jego następcy Korytowskie-go. Karjery politycznej B. nie przerwała wojna światowa. Po zabójstwie premjera Stuergkha w październiku 1916 r. został w gabinecie Koerbera ministrem dla Galicji. Stanowisko to utrzymał nadal, za panowania Karola I w gabinecie Clam-Mar-tinitza, już po wyodrębnieniu Galicji. Brał udział w komisjach, mających na celu opracowanie statutu wyodrębnionej Galicji. Wynik wojny światowej, który, wbrew przewidywaniom B., wypadł na niekorzyść państw centralnych, czyni te prace bez-owocnemi. W Polsce niepodległej, z powodu podeszłego wieku, nie odgrywał czynnej politycznej roli. Przed uchwaleniem konstytucji w 1921 r. brał udział w pracach przygotowawczych, dostosowując się do demokratycznego kursu polityki. Przewrót 1926 r. witał radośnie, widząc w nim przejaw silnej władzy, której był zawsze entuzjastą. Dał tym poglądom wyraz w ankiecie „Kurjera Warszawskiego', ogłoszonej i- I- 1935 ^r- Umarł 3 lipca 1935 r. w Łopuchówie w Wielkopolsce, u córki. Dorobek naukowy B. jest ogromny. Napisał: „O ustawodawstwie nieszawskiem Kazimierza Jagiellończyka w roku 1454“ (Kraków 1873), „O dawnem prawie pol-skiem, jego nauce i umiejętności badania" (Warszawa 1874), „Sejmy polskie za Olbrachta i Aleksandra" (Ateneum 1876), „Geneza społeczeństwa polskiego" (Rozprawy Akademji Umiejętności 1881 — w tern dziele zwalcza teorję najazdu Pie-kosińskiego), „O nieznanym układzie prawa polskiego przez Jana Sierakowskiego" (Rozpr. Ak. Umiejętn. 1877), „Prawo propinacji w dawnej Polsce" (Kraków 1878),