Magazyn67601

472

KSIĘGOWOŚĆ A PODATKI — KUBA

według kodeksu handlowego, jeżeli są wpisani do rejestru handlowego („rolnicy rejestrowi"), jako posiadający gospodarstwa większych rozmiarów. W przeciwnym razie, mają prowadzić księgi rachunkowe według §§ 84—89 rozporządzenia wykonawczego. Przepisy te regulują szczegółowo treść inwentarza majątku, sposób przedstawienia obrotów bieżących, zasady oceniania wartości przedmiotów majątkowych i t. p. Rozporządzenie pozostawia rolnikom swobodę w wyborze ksiąg rachunkowych, jednakże stawia jako minimalne następujące wymagania: 1) księgę kasową; 2) księgę dłużników i wierzycieli; 3) rejestr obrotów produktami roślinnemi i zwierzęcemi oraz inwentarzem żywym; 4) księgę inwentarzową dla przedstawienia całego majątku i długów. Właściciele gospodarstw o obszarze do 50 ha, oprócz ogrodników i sadowników na obszarze ponad 2 ha, mogą poprzestać na prowadzeniu jednej tylko księgi rachunkowej, a mianowicie dziennika kasowego, rejestrującego przychody i rozchody pieniężne gospodarstwa i właściciela. Jest to najdalej idące uproszczenie rachunkowości.

Zaświadczenie ksiąg rachunkowych przez władze skarbowe I lub II instancji, albo przez samorządy gospodarcze, ma być dokonane przed okresem rachunkowym, dla którego księgi są przeznaczone. Zaświadczeniu podlegają: księga towarów, księga produkcji, księga zbiorowa . zastępująca wszystkie księgi przedsiębiorstwa, księgi właścicieli budynków i wolnych zawodów.

Tomasz Lulek.

Kuba.

K. (118 800 km² i 4000000 mieszk. 1935 r.) obejmuje 49<f₀ obszaru i 32% ludności Indyj Zachodnich. Wznosi się na płyt kiej podmorskiej platformie, na której spoczywa także Isla de Pinos (3 ioo km² i 4 500 mieszkańców), geologicznie obca głównej wyspie, z łomami marmuru. Na */« częściach K. przeważają skały wapienne (znane groty Bellamar w Matanzas), środkiem ciągnie się obnażony trzon wyspy, zbudowany przeważnie z pokambryjskich serpentynów. Wschód K. jest tektonicznie związany z Hondurasem, na południu wznosi się (do 2 374 m) mocno zalesiona Sierra Maestra. Serpentyny kryją w sobie rudy manganu, których K. jest ważnym dostawcą (1933 — 42000 tonn, 1934 — 68 000, 1935 — 35 000).

Charakterystyczne dla wszystkich wybrzeży K. są workowate zatoki, połączone z morzem przez wąską a głęboką cieśninę. Na pasach wybrzeża, wolnych od wałów wysp koralowych, powstały w takich zatokach największe porty i miasta: Havana 589000 mieszk. (1931), Matanzas 45800, Santiago 143 400, Cienfuegos 39 500 mieszkańców.

K. słyme z urodzajności. Na skałach wa piennych powstał czerwonoziem — najlepsza gleba do uprawy trzciny cukrowej; plon z 1 ha jest tu większy, niż gdziekolwiek (z wyjątkiem wysp Hawajskich). Czerwonoziem zajmuje większą część prowincji Havany, prawie cały Matanzas i środek prowincji Camaguey; są to zarazem najzdrowsze części K., ’datne dla osadnictwa białego człowieka. Gleby czarne, przeważnie za-bagnione, są siedzibą żółtej febry. Na zachodzie, na przedgórzach Sierry de los Or-ganos uprawiają najszlachetniejszy na święcie tytoń; jest to dystrykt Vuelto Abajo (o pow. 2 500 km²) z glebą piaszczysto-ila-stą, z której liście biorą delikatny aromat, obcy wszelkim innym gatunkom. Gleby tytoniowe są zupełnie różne od gleb trzcinowych.

Klimat K. jest optymalny dla uprawy trzciny cukrowej: w niższych poziomach wyspy, średnie temperatury stycznia wynoszą wszędzie powyżej 20°, lipca 28°. To też przesadza się tu trzcinę tylko raz na 8, 10, a nawet 12 lat. Korzystny jest także roczny bieg i ilość opadów. Pasat łagodzi klimat i czyni kraj odpowiednim do zamieszkania dla Europejczyków. Plagą K., podobnie jak wogóle Antylów, są huragany, zjawiające się regularnie w październiku, przy zmianie systemu wiatrów w półroczu zimowem; niszczą one porty i miasta, plantacje i fabryki. Setki miljonów strat spowodował huragan w 1926 r. Dwukrotne jego pojawienie się w październiku 1843 i 1846 r. zniszczyło prawie zupełnie plantacje kawy, których już odtąd z powodu konkurencji brazylijskiej nie można było ponownie założyć. Dziś na stokach wilgotnych gór plantacje ciągle się powiększają (1935 — 68 tysięcy ha kawy).

Dominującą rolę w gospodarstwie K. odgrywa cukier. Całe życie wyspy obraca się dokoła tego jednego produktu; cukier pa-