Magazyn69501

491

LASY

drzewostanów. Ta ostatnia może być obliczana dla drzewostanów młodszych, wychodząc z kosztów zalesienia i innych upraw, kosztów utrzymania lasu młodego, z doliczeniem składanych procentów, np. 2 od sta rocznie. Drzewostany starsze, odwrotnie, mogą być szacowane podług ich wartości w chwili pełnej dojrzałości, z odliczeniem odpowiedniej sumy, znowu przy stopie procentowej 2 od sta rocznie. Dyskontujemy w ten sposób przyszłą wartość tych drzewostanów.

Ziemia w krajach, które nie prowadzą polityki policyjnej ochrony lasów, może być szacowana, jak ziemia rolna. W Polsce, gdzie istnieje zakaz karczowania lasów, ziemia pod lasem szacowana być musi nieco niżej.

Razem wartość ziemi i drzewostanów wykazuje, że w lasach utkwione są ogromne kapitały. Normalnie w Polsce szacuje się jednak las zupełnie inaczej, mianowicie wychodzi się z obliczenia czystego przychodu, jaki las daje, lub może dawać i kapitalizuje się ten czysty przychód podług różnej stopy procentowej. Jeżeli np. zastosujemy stopę procentową 6%, a las przeciętnie daje 40 zł czystego przychodu z ha, to otrzymamy wartość lasu 600 zł na 1 ha. Naczelna Dyrekcja Lasów Państwowych dla pewnych celów stosuje dzisiaj w tym wypadku stopę 3%. Ten sam las musiałby więc być oszacowany na 1 200 zł za 1 ha. Być może faktyczna jego wartość wynosi 1 500 zł.

Uświadomienie tego faktu potrzebne jest kierownikowi polityki leśnej. Właściciele lasów przeważnie nie stosują kalkulacji kapitalistycznej i mają rację, gdyż las dosyć znacznie różni się od normalnego przedsiębiorstwa kapitalistycznego, głównie z powodu niesłychanej długotrwałości okresu produkcji.

c) Dwa typy gospodarstwa leśnego. Polityka leśna powinna odróżniać dwa typy gospodarstwa leśnego i powinna do każdego z nich ustosunkowywać się inaczej. Mianowicie większe lasy stanowią gospodarstwa samodzielne, chociaż zazwyczaj związane są z gospodarstwami rolnemi. Natomiast mniejsze lasy i laski stanowią gałąź pomocniczą gospodarstwa rolnego.

Przy gospodarstwie samodzielnem las traktowany jest przez właściciela jako całość, nie zaś jako zbiór parcel o takich, lub innych drzewostanach. Państwo również może go traktować jako całość, jako objekt,

na który w całej pełni rozciąga się państwowa polityka leśna.

Zupełnie inaczej jest, gdy las stanowi gałąź pomocniczą gospodarstwa rolnego. W tym wypadku właścicielowi chodzi głównie o produkowanie tych materjałów, które są mu potrzebne w gospodarstwie. Może mu chodzić oczywiście przedewszystkiem o materjały drzewne, ale w pewnych wypadkach, być może, ważniejsze dla niego będzie wyzyskanie danej powierzchni, jako pastwiska. Albo też, wykorzystuje on las głównie jako objekt dostarczający ściółki. Jeżeliby państwowa polityka dążyła do „racjonalnej" gospodarki leśnej, zakazując pasania i t. p., to właściciel byłby skłonny las wyrąbać. Należy więc w tym wypadku pozostawić wolność właścicielowi i to będzie najlepszą polityką leśną. Tyczy się to także pojedyńczych drzew, lub szeregów drzew, plantowanych na pastwiskach, łąkach i t. p. W wielu krajach Europy zachodniej spotykamy produkcję materjałów drzewnych, jako gałąź uboczną. Np. we Flandrji topole na pastwiskach i łąkach dają cień pasącym się zwierzętom, a zarazem dostarczają cennego materjału drzewnego. Gdy topola dorasta do lat 30, wycina się ją, sprzedaje się po dobrej cenie, a na jej miejsce ewentualnie sadzi się nowe drzewo. Zasadniczym błędem polityki leśnej jest krępowanie właściciela w produkcji materjałów drzewnych, traktowanej jako gałąź pomocnicza. Wyrządza to tej produkcji tylko szkodę, a z punktu widzenia ogólnej ekonomiki, przyczynia społeczeństwu poważne straty.

W Polsce zasadniczo wolne są od nadzoru państwa lasy obszaru poniżej 5 ha, o ile nie stykają się z większemi lasami; na pewnych terenach obszar ten podniesiony jest do 10 ha. Poza tem występuje cały szereg odstępstw od tej zasady przy lasach ochronnych. Obszar 5 i 10 ha jest za mały. Powinniśmy go podnieść co najmniej 3-krot-nie i w miarę możności nie stosować przepisów o lasach ochronnych do takich małych lasków. Całkowity liberalizm polityki leśnej w odniesieniu do tego typu lasów jest jedynie racjonalną zasadą.

d) Praca w leśnictwie. Gospodarstwo leśne wymaga zupełnie innej organizacji pracy, niż gospodarstwo wiejskie, a tem bardziej niż gospodarstwo przemysłowe, lub handlowe. Personel kierowniczy, posiadający np. wyższe wykształcenie, może być bardzo nieliczny: I inżynier leśny może kierować

32*