Magazyn69801

494

LASY

w Polsce ilość dostateczną. Oczywiście nie wchodzą tu w grę lasy ochronne, gdyż te z innych względów muszą być zachowane.

Dotychczasowa polityka Ministerstwa Rolnictwa i Naczelnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Polsce daje pod tym względem rezultaty zadawalające, gdyż pomimo pustek w Skarbie Państwa obszar lasów państwowych powiększa się, a stopień ich zagospodarowania poprawia się nieco.

Natomiast zgoła nie odpowiednią jest atmosfera, jaką stwarza tendencja wywłaszczenia lasów bez odszkodowania, lub za niedostatecznem odszkodowaniem. Jest to najgorsza metoda oddziaływania na stan lasów prywatnych. Groźba wywłaszczenia lasów była najważniejszym czynnikiem, wywołującym zdewastowanie olbrzymich obszarów leśnych w Państwie Polskiem.

i) Lasy niepaństwowe. Jak już powiedziano, lasy prywatne podlegają daleko idącym ograniczeniom w sprawie zagospodarowania. Ustawa polska nakazuje sporządzać dla lasów, nie stanowiących własności Państwa, plany, lub też programy gospodarstwa leśnego. Plan tern się różni od programu, że musi być opracowany zupełnie szczegółowo, tymczasem program może opierać się na danych przybliżonych, nawet szkicowo nakreślonych na mapie. Plany sporządzane są zazwyczaj na okres io-letni. Plany zatwierdza wojewoda, programy zaś starosta. W województwach wschodnich lasy, począwszy od 250 ha, powinny mieć zatwierdzone plany. Lasy mniejsze, obszaru od 50 do 250 ha, muszą mieć zatwierdzone programy. Lasy izolowane, mniejsze od 10 ha są zupełnie wolne od nadzoru państwowego, o ile nie są to lasy ochronne. Lasy obszaru od 10 do 50 ha mogą być zagospodarowane bez programu, ale właścicielowi nie wolno zamieniać przestrzeni leśnej na inny rodzaj użytkowania, a również nie wolno mu wyrąbywać więcej co roku, niż 1 ha.

Dla innych obszarów Państwa Polskiego lasy wolne nie mogą przekraczać 5 ha, lasy nieposiadające programów, ani planów — 30 ha, wreszcie lasy począwszy od 150 ha bezwarunkowo muszą mieć plany gospodarstwa leśnego.

Plan zawiera opis lasu i gleby, obliczenie ilości drzewostanów różnych gatunków i w różnym wieku, obliczenie zdolności produkcyjnej lasu i t. p. Na zasadzie tego oblicza się, jaka ilość drzewa może być co roku z lasu wybierana, albo też jaki obszar lasu może być wyrąbywany. Ustala się zgóry na całe dziesięciolecie działki rębne. Poza tem plan, lub też program przewiduje sposób i czas odnowienia drzewostanów, oraz czas prowadzenia innych upraw, przede-wszystkiem trzebieży.

W ten sposób ustawa polska zmierza do opanowania przez nadzór państwowy zagospodarowania lasów przez narzucenie ich właścicielom obowiązku sporządzania planów, które po zatwierdzeniu przez władzę stają się obowiązujące. Władza państwowa kontroluje więc tylko, czy istotnie gospodarstwo prowadzi się według zatwierdzonego planu. Jeżeli zajdą okoliczności, zmieniające sposób gospodarowania, np. skutkiem klęsk żywiołowych, albo jeżeli właściciel część lasu wraz z ziemią sprzeda, to musi być sporządzony i zatwierdzony nowy plan.

Przewidziane są sankcje karne, które zmuszają właściciela do stosowania się do wymogów ustawy i wydanych na ich zasadzie zarządzeń władzy.

W niektórych krajach niniejsze lasy, należące do różnych właścicieli, mogą być przymusowo łączone w jedną gospodarczą całość. Zakłada się wtedy t. zw. spółki leśne, jako korporacje prawa publicznego. W Polsce ustawa nasza nie przewiduje tego.

j) Lasy ochronne. W pewnych wypadkach lasem ochronnym może być las państwowy, normalnie jednakże las ochronny nie stanowi własności państwa, a podlega obostrzonym przepisom nadzoru państwowego i wogóle właściciel takiego lasu bardziej jest skrępowany w sposobie prowadzenia gospodarki, niż właściciel zwyczajnego lasu.

Istnieje projekt zmiany ustawy o ochronie lasów, o czem wspomniano na początku. Ponieważ są wszelkie widoki na to, że projekt ten stanie się prawem, cytujemy tutaj art. 24 ustawy o ochronie lasów w brzmieniu, które nada mu nowela. Artykuł ten głosi:

„Władza może uznać za lasy ochronne lasy i zarośla, które:

1.    zabezpieczają grunty przed zmywaniem i wyjałowieniem, powstrzymują usuwanie się ziemi, lub kamieni, przeszkadzają tworzeniu się dzikich potoków, obrywaniu się skał i spadkowi lawin;

2.    chronią brzegi wód przed obrywaniem się, a źródła przed zasypywaniem;