Magazyn69701

493

LASY

swej strony zaś władze wojskowe nie powinny zbyt szablonowo traktować sprawy leśnej, a juz unikać muszą posługiwania się zbyt grubym pendzlem przy malowaniu map, dotyczących ochrony lasów z punktu widzenia strategicznego. W wielu razach 2 ha lasu, odpowiednio umieszczone, mają większe znaczenie dla obrony kraju, niż 200 na nieodpowiednio umieszczonych. Lepiej więc zwolnić owe 200 ha od ochrony strategicznej, a domagać się zato zalesienia potrzebnych 2 ha powierzchni. W każdym razie przytoczone względy nie pozwalają na pozostawienie właścicielom lasów pełnej swobody.

g) Stosunek państwa do lasów. Całe wieki średnie, i okres aż do końca w. XVIII, posiadały odmienne od dzisiejszych warunki zaopatrzenia ludności w materjał opałowy i budulcowy. Mianowicie nie znano węgla kamiennego i nie posiadano dzisiejszych środków transportowych. Występowały więc obszerne połacie kraju, gdzie był nadmiar drzewa, w innych jednak łatwo mógł okazać się brak tego materjału. Zwłaszcza przemysł hutniczy mógł ogołocić daną okolicę z lasów. Ż tego powodu policyjna ochrona lasów była uznana za metodę konieczną i różne państwa w różnym zakresie ją stosowały. Hasła liberalizmu ekonomicznego tylko w pewnym stopniu zniweczyły ten stosunek państwa do lasu. W drugiej połowie w. XIX mamy pewien zwrot znowu ku polityce ochrony policyjnej lasów, zaś państwo rosyjskie dopiero w końcu wieku XIX na tę drogę wkracza. Tylko nasze dzielnice b. zaboru pruskiego korzystały z liberalnej, pod tym względem, polityki rządu pruskiego.

Polityka leśna w czystej swojej postaci może posługiwać się dwiema metodami oddziaływania na produkcję leśną. Mianowicie można popierać tę produkcję, albo regulować ją przez politykę policyjną. Niektóre kraje, najwięcej dbające o lasy, dosyć dużo uwagi poświęcają zagadnieniu popierania produkcji leśnej. Większość jednak państw główny nacisk kładzie na ochronę policyjną lasów. Polska przoduje pod tym względem innym państwom.

Poza tern polityka państwowa może wywierać decydujący wpływ na produkcję leśną przez posunięcia bezpośrednio nie wiążące się z polityką leśną. Wspomniano już wyżej, że obniżenie krajowej stopy procentowej do 3% rocznie przez umiejętną politykę finansową, jest najskuteczniejszym środkiem zachowania lasów. Również polityka transportowa i komunikacyjna ma wpływ decydujący na gospodarstwo leśne. Wreszcie, należyty rozwój gospodarstwa leśnego możliwy jest wogóle tylko przy opłacalności tej gałęzi produkcji. Państwo przez swoją politykę traktatową może wywierać znaczny wpływ na ceny materjałów drzewnych.

Jako osobny dział polityki leśnej należy traktować stosunek państwa do lasów gminnych i lasów martwej ręki. Obowiązkiem państwa jest roztaczanie opieki nad majątkiem gmin i innych związków komunalnych, jak i wogóle wszelkich instytucyj publicznych. Z tego powodu wpływ państwa na gospodarkę lasów gminnych, komunalnych i t. p. może być bardzo daleko idący. Formą najłagodniejszą będzie tutaj wykonywanie nadzoru, mającego stwierdzić, czy nie uszczupla się majątku leśnego. Większy wpływ wywiera państwo przez nadzór techniczny nad gospodarką w lasach gminnych. Plan zagospodarowania w tych wypadkach musi być zatwierdzony przez władze rządowe, które również kontrolują, czy plan ten jest wykonywany. Najdalej posunięty wpływ na gospodarkę leśną ma państwo przy bez-pośredniem zarządzaniu lasami gminnemi.

Stosunek państwa do lasów wszelkich pozostałych związków komunalnych, jak również do lasów instytucyj publicznych, może być zwykle liberalniejszy, a jeżeli wogóle lasy niepaństwowe podlegają daleko idącej ochronie policyjnej, to ogólna ustawa o ochronie lasów obejmuje również i lasy komunalne.

h) Lasy państwowe. Bardzo ważnym instrumentem polityki leśnej jest gromadzenie wielkich obszarów lasów w ręku państwa. Chodzi tu o lasy państwowe, oraz o lasy bezpośrednio zarządzane przez państwo, a należące np. do gmin. Im większy obszar lasów znajduje się w ten sposób w posiadaniu państwa, tern bardziej liberalna może być polityka leśna w odniesieniu do lasów prywatnych. Jeżeli wyobrazimy sobie, że w Polsce skupimy w reku państwa 4 miljony hektarów lasu, a produkcję tych lasów podniesiemy do 5 m³ masy drzewnej z 1 ha, to moglibyśmy wtedy, w stosunku do lasów prywatnych, zastosować politykę całkowicie liberalną. Wystarczyłoby popieranie tej produkcji, stwarzanie warunków opłacalności jej i t. p., a lasów mielibyśmy