678
LUDNOŚĆ
żonatych mężczyzn waha się, jak widać z tej tablicy, od 38% (Irlandja w 1926 r.) do 73% (Indje); odsetek zamężnych kobiet — od 40% do 70%. Ogólnie biorąc można stwierdzić, że im wcześniej są zawierane małżeństwa, tern większy odsetek ogółu ludności jest w stanie małżeńskim; istnieją jednakże pewne odchylenia od tej reguły, spowodowane częstością zawierania małżeństw w rozmaitych grupach wieku. Np. odsetki żonatych mężczyzn w młodszych grupach wieku są wyższe we Włoszech, niż w Niemczech (wcześniejsze zawieranie małżeństw), natomiast ogólny odsetek mężczyzn żonatych jest wyższy w Niemczech na skutek wysokiej częstości zawierania małżeństw chociaż w późniejszym wieku.
W większości krajów odsetek żonatych mężczyzn jest wyższy od odsetka zamężnych kobiet, chociaż mężczyźni wstępują w związki małżeńskie naogół w późniejszym wieku; jest to naturalnie skutkiem nadwyżki liczby kobiet wśród ludności dorosłej, gdyż liczby bezwzględne muszą być zawsze w przybliżeniu równe. Wyjątek stanowią kraje o niedoborze kobiet jak Bul-garja, Japonja, kraje immigracyjne — Au-stralja, Stany Zjednoczone, Kanada.
Odsetki wdów są naogół parokrotnie wyższe od odsetków wdowców; szczególnie wysoki odsetek wdów wykazują Indje na skutek bardzo wczesnych małżeństw, oraz przestrzeganego przez wiele kast zakazu powtórnych małżeństw kobiet. Bezpośrednio po wojnie odsetki wdów w krajach, które w wojnie brały udział, wzrosły naturalnie, wzrost ten jednakże nie był bardzo wielki: nawet w Związku Sowieckim odsetek wdów powiększył się tylko o 3,2, czyli o 1/t przedwojennego.
Nadwyżka liczby dorosłych kobiet, w porównaniu z liczbą mężczyzn, powoduje, wobec w przybliżeniu równej liczby osób obu płci w stanie małżeńskim (różnice spowodowane są wyłącznie przez wędrówki), stosunkowo duży, zazwyczaj, nadmiar kobiet w stanie niemałżeńskim. Pomimo późniejszego zawierania małżeństw przez mężczyzn, nadmiar ten można w wielu krajach skonstatować nawet po wyłączeniu najstarszych grup wieku, dla których szanse zawarcia małżeństw są bardzo małe. Dla grupy wieku 15—64 lat otrzymuje się obraz następujący:
TABL. 68. LUDNOŚĆ NIEZAMĘŻNA W WIEKU LAT 15—64
Kraje |
Lata |
Mężczyźni |
Kobiety |
Nadwyżka ( + ) lub niedobór (—) kobiet | |
W |
tysiącach |
w %% liczby kobiet | |||
Anglja z Walją ........ |
1931 |
5 349 |
6390 |
+ 1 041 |
+16,3 |
Czechosłowacja....... |
1930 |
1 989 |
2 199 |
+ 210 |
+ 9.6 |
Holandja........... |
1930 |
1 093 |
I 121 |
+ 28 |
+ 2.5 |
Polska............. |
1921 |
3 348 |
3939 |
+ 59i |
+*5.4 |
Polska . . ...... |
1931 |
3 921 |
4 621 |
+ 7°° |
+15.2 |
Niemcy........... |
*933 |
8 462 |
9579 |
+ 1 **7 |
+11.7 |
Szwecja...... . . |
1930 |
* °34 |
1060 |
+ 26 |
+ 2.5 |
Włochy............ |
193* |
5 426 |
6 080 |
+ 654 |
+10.7 |
Z. S. R. R.......... |
1926 |
14 050 |
17416 |
+ 3 356 |
+19.2 |
Bułgar ja............ |
1926 |
534 |
5*9 |
— *5 |
— 2,9 |
Egipt.......... |
*927 |
1 641 |
1 403 |
— 238 |
—16.9 |
Indje Brytyjskie........ |
*93* |
28 193 |
27 *9i |
-1 032 |
— 3.8 |
Irlandia . . |
1926 |
597 |
5*9 |
— 78 |
—*5.0 |
Japonja |
1925 |
6 594 |
5 996 |
— 898 |
—*5.8 |
Kanada............ |
*93* |
*57« |
* 273 |
— 3°5 |
—24,0 |
Stany Zjednoczone....... |
*93° |
*6 310 |
14478 |
—1 832 |
-11,2 |
Przybliżona równość liczb żonatych mężczyzn i zamężnych kobiet mogłaby być, przynajmniej w teorji, zakłócona w krajach, dopuszczających wielożeństwo. W czasach obecnych ścisłe dane dotyczące wielo-żeństwa istnieją tylko dla dwóch krajów, mianowicie dla Egiptu i Jawy z Madurą; w Turcji wielożeństwo obecnie już nie istnieje.