Magazyn60601

802

LUDNOŚĆ

nizinie człowieka, oraz zapewnienia osobnikom, obarczonym dziedzicznie, takich warunków, w których wrodzone cechy ujemne miałyby jak najmniej możliwości ujawniania się.

4. Obciążenia dziedziczne jednostek i przyczyny ich powstania. Cechami, które eugeni-ka stara się usunąć w walce z degeneracją społeczeństw, są zasadniczo cechy dziedziczne, występujące jako pewne wady czy braki organizmu, któreby w warunkach życia nie ochranianego przez kulturę predestynowały obarczoną niemi jednostkę do wyselekcjonowania biologicznego. Obarczenia te występować mogą w budowie i funkcji wszystkich bodaj narządów i układów organizmu człowieka, jak naprzykład dziedziczną ślepotę, głuchoniemotę, wady w kośćcu (miednica), w narządach krążenia (serce), w układzie nerwowym, narządach rozrodczych i t. d. Specjalnie interesują eugenikę wady i zaLu-rzenia psychiczne.

Jeśli chodzi o przyczyny wywołujące powstanie omawianych obciążeń, to według dzisiejszych naszych wiadomości wchodzą w rachubę prawdopodobnie dwie. Pierwszą byłaby mutacja, t. j. powstające nagle z nieznanych nam przyczyn zmiany w obrębie zespołu zadatków dziedzicznych poszczególnych jednostek. Drugą mogłoby być krzyżowanie przedstawicieli daleko od siebie stojących ras ludzkich, wskutek którego powstają niekiedy dysharmonje rozwojowe w budowie i w funkcjach organizmów potomnych mieszańców, będące ewentualnym punktem wyjścia przynajmniej dla niektórych wad i obciążeń dziedzicznych.

Poza obciążeniami ściśle dziedzicznemi eugenika interesuje się niektóremi chorobami, np. gruźlicą, specjalnie zaś chorobami wenerycznemi, kiłą i rzeżączką, pomimo, iż nie są to choroby dziedziczne w ścislem znaczeniu tego wyrazu. Czyni to mianowicie wobec wybitnie hamującego na funkcje rozrodcze wpływu tych chorób, (specjalnie rze-żączki), których skutkiem może być nawet całkowite obezpłodnienie organizmu, poza tern zaś ze względu na stwierdzony niewątpliwie zgubny wpływ chorób wenerycznych (specjalnie kiły) na komórki rozrodcze chorego osobnika (blastoftoria). Powstałe z nich potomstwo wykazuje zazwyczaj ogólną degenerację w postaci obniżenia poziomu zdrowia, zahamowania rozwoju i t. p., które to objawy ustępują dopiero po kilku pokoleniach. Podobnie zgubny dla rozrodu i potomstwa, czyli jak to określają wpływ dysgeniczny (w przeciwieństwie do pojęcia wpływu dodatniego: eugenicznego) wywierają alkoholizm oraz używanie szeregu narkotyków. Zagadnienie chorób wenerycznych i alkoholizmu jako czynników degenerujących gra wobec tego w poczynaniach eugenicznych pierwszorzędną rolę, zwłaszcza ze względu na ogromne ich rozprzestrzenienie.

5. Kontrselekcja jako droga do degeneracji społeczeństwa, a) Zagadnienie. Już działalność tylko dwu wspomnianych wyżej czynników biologicznych: mutacji i krzyżówek rasowych wobec ograniczenia wpływu selekcyjnego na dobór naturalny w warunkach bytowania społeczeństw o wysokiej kulturze, sprzyja zwiększaniu się ilości elementów biologicznie i społecznie małowar-tościowych, a więc prowadzi do degeneracji społeczeństwa. (Nie jest coprawda wykluczone, że również na drodze mutacji i krzyżowania powstają w społeczeństwach jednostki o cechach wybitnie wartościowych, — dotychczasowe badania wskazują jednak na mutacyjne zmiany przeważnie w kierunku ujemnym).

Ale poza tern w współczesnych społeczeństwach kulturalnych stwierdzamy istniem.: pewnych momentów o charakterze t. zw. kontrselekcyjnym, to znaczy wyraźnie sprzyjających rozradzaniu się elementów biologicznie małowartościowych i społecznie szkodliwych, zmniejszeniu natomiast rozrodu elementów wartościowych, zwłaszcza zaś wybitnie wartościowych.

b) Dysgeniczny wpływ zróżnicowania społecznego spadku urodzin. Pierwszym momentem działającym kontrselekcyjnie w państwach o kulturze zachodnio-europejskiej jest stwierdzony nierównomierny spadek urodzin w poszczególnych grupach społecznych. Objaw spadku urodzin nie jest w społeczeństwach wynikiem ograniczenia biologicznych możliwości rozradzania się, co oczywiście należałoby uznać jako objaw degeneracji, lecz wynikiem sztucznego hamowania konsekwencji normalnie działających funkcyj, związanych z dziedziną przejawów płciowych człowieka. Sam spadek urodzin nie byłby więc objawem degeneracji społeczeństwa, natomiast spadek urodzin o charakterze wybitnie kontrselekcyjnym może przyczyniać się do degeneracji społeczeństw europejskich. Kontrselekcyjny charakter zmniejszania się liczby urodzin wy-