984501978

nia „Ciała Syna Człowieczego i picia Krwi Jego” oraz zapewnień że „każdy spożywający cen chleb żyć będzie na wieki”¹¹.

Słuchali tych słów w milczeniu. Nie byli zdolni do głośnego wyra żenią sprzeciwu. Odurzający wstrząs, którego doznali, dokonywał się \ drętwej martwocie ich wnętrza, które mimo niemożności uzewnętrznię nia swoich uczuć przeżywało do głębi słowa Rabbiego (III-IV, 42).

Narrator przedstawia ukryte myśli i odczucia słuchaczy Rab biego, wskazuje na ich niezdolność do przyjęcia Jego nauki; po maga jednocześnie czytelnikowi zrozumieć sposób myślenia Izra elitów, którzy tak bardzo szanowali starotestamentalny zakaz spo żywania krwi, iż nie byli w stanie przyjąć nowej nauki Jezusa ¹ obcej ich utartemu sposobowi myślenia.

W powieści znajdujemy również interesujący zabieg wska żujący na co, iż opowiadającemu znane są tajniki świata pozaziem sklego, nadprzyrodzonego. Posługując się niekiedy antropomoi fizacją, bardzo dyskretnie ujawnia sposób działania Boga. Np. \ rozdziale Zaślubiny Josefa iMiriam powiadamia czytelnika, że Bó, celowo utożsamił piękność galilejskiej ziemi z pięknością pann młodej, aby krewni przybywszy na uroczystość weselną, wychwa łając Boga za dar pięknej, żyznej Galilei, śpiewali w ten sposól hymny pochwalne ku czci Miriam. Wszechwiedzący narrator od krywa przed czytelnikiem motywację działania Boga, ukrytą prze¹ uczestnikami powieściowych wydarzeń, a także ocenia decyzj podjęte przez Elohim.

[...] a uczynił to dlatego, bo znając naturę ludzką, wiedział, iż tylk w ten sposób goście i znajomi potrafią w pełni uwielbić - mniej ważn jest, że czynili to nieświadomie - małą, biedną, a w ich oczach prawie ni nieznaczącą dziewczynę w dniu jej skromnego wesela. Był to dostojn podstęp Elohim, nad wyraz przemyślny, usprawiedliwiony znajomości ludzi U] (I-II, 47).

98

1

Por. J 6, 26-64.