129
podnosząca się do 2',— najczęściej wraz z gałęziami pokryta włoskami miękkimi, krótkimi, wstecznymi, przylegającymi,— zielona, cisawa albo czarniawa. Liście podłużnie-jajowate, długoogonkowe, (od 1'A" i do 3" i 2"), w podstawie zwykle zwężone, przytępione lub zaostrzone w wićrzchołku, piłkowane, nagie, spodem gruczołkowato-kropkowane, w różnych odmianach różnie przeobrażone. Grona pojedyncze, 8—12” długie, z okręgami dólnymi odległymi a górnymi wię-cój zbliżonymi; przysadki nieco dłuższe od kielichów, rzęso-wanc. W kwiatach kielichy dłuższo od szypułeczek, rzęso-wanc, o wardze górnój krótkiój a lłatkowćj i ubarwionej, dól-nój zaś 4ząbkowej i dłuższój; korona dłuższa 2 razy od kielicha, biała,— z wargą górną 4łateczkową, karbowaną brzegiem lub nawet strzępiastą, a dolną łopatkowatą i karbowano-ząb-kowaną; pręciki 2 krótsze z przyrostkiem.— Dzika pospolita w Azyi południowej, a uprawiana wszędzie po ogrodach; kwitnie w ojczyźnie prawie ciągle, u nas zaś w lipcu i sierpniu.
Ro&linu miłćj woni, rzadko już dzuiaj jako lćk używana, dostarcza ziela bczylioweyo— herba Kaoilici, zastępowanego teraz zwykle miętowćm lub rojownikowem.
RODZAJ 106. Lemanda [Lavnnilula Lin.].— Kielich prawie-równy, 1—3- a czasem 15-nerwowy, krótko-5zęb-ny,— z zębem najwyższym znacznie szórszym i czasem wy-biegłym w nadrostek rozszórzony. Korony rurka wystająca; gardziel rozszśrzona; kraju warga górna 2łateczkowa, a aólna równo-3łateczkowa i płaska. Pręcików 4, dólne dłuższe; nitki bezzębne; główki jajowo-nerkowate, spływająco-1 woreczkowe. Szyjka 2łateczkowa; znamiona brzegowe. Ziarna gładkie, przyrosłe tyłem do 4ch łusek krążka wklęsłych.
Gat. 1. L. wązlcoliścia (L. angustifolia Eiieii.], u dawnych ogrodna lub samica. Hay. 8. t. 37. — Podkrzew 2sto-powy; z korą szarą, z wiekiem popękaną; z gałęziami pod-noszącemi się, niepłodnemi krótkiemi a płodnemi wysmukłe-mi, 4kątnemi, lekko - kutnerowatemi, górą prawie bez liści. Liście jój równowązkie lub równowązko - lancetowate, bezo-gonkowe i prawie-spojone podstawami, 2" długie, tępe, cało-brzegie lecz podwinięte,— z młodu pokryte prawie kutnerowato włosami gwiazdkowatymi biało - szarawymi, a późniój więcćj zielone i tylko spodem sróbrzysto - lśnącymi gruczoł-kami posiane. Kłos 5" długi, obły; jego okręgi 2—20kwiat-kowe, niekiedy prawie wszystkie oddalone, dólny zaś zawsze znacznie odległy; przysadki nagle zaostrzone. Kwiatki sza-rawo-modrawe; z kielichem fiołkowym, kosmatym, rowkowanym, o 5tym zębie prawie-deneczkowatym; z korony łatkami 2ma górnemi większemi od 3ch dólnych.— Dziko rośnie
9