Magazyn67201

360

ny żagielek okrągła wo-jajowaty, przewrotnie-sercowaty, nader roztwarty; skrzydełek i łódki płatki wolne, równowązko-lancetowate i prawie równe żagielkowi. Pręcików 10, wolnych ; z nitkami szydłowateini. Jajnik na trzonku, podługo-waty, 2—6zalążkowy; szyjka przywićrzehołkowo-boczna; znamię tępe. Łupina na wierzchołku szórokim trzonka w podstawie nagiego osadzona, błoniasta, ściśniona, kończy sta szyjką, niepękająca, 1—2nasionowa. Nasiona kułistawe; ze skórką rozciekającą się w sok mazisty i balsamiczny. Zarodka Ustnie grube, płaskie; a rostek wgięty.

Gat. 1. M. peruański [M. peruiferum Lin. fil.], zwykłe Drzewem balsamowym -peruańskióm zwany. W. t. 80. — Drzewo okazałe: którego— kora gruba, popielata i gładka, pełna soku żółtego i wonnego,— biel biały,— a twardziel ciemnoczerwona; młode gałęzie szaro - żółtawe, drobno broda-weczkowane lecz nagie. Liście trwałe, całkiem nagie z wyjątkiem ogonka głównego spodem omszonego za młodu, nie-parzysto-piórzaste w 3 do6ciu par— listków skórzastych, krót-koogoneczkowych, naprzemianległych, jajowatych albo po-długowatych, tępych i zwykle wykrojonych, 1—ł '/₂"i '/₂—³/_t'\ całobrzegich lub tóż ku górze jakby karbeczkowanych, jasnozielonych, spodem bledszych i źyłeczkowanych, pełnych kropek i krósek przeiżrzystych. Grona wiórzchołkowo-kąto-we, wzniesione na \h' i bogate; z przy listkami drobnymi, jajowatymi i ostrymi; a szypułeczkami nitkowaterai, nieco omszonemi, krótkiemi. Kwiaty białe,— o kielichu prawie-uciętym, zaledwie-5ząbeczkowyin i omszonym; płatkach 4ch równowązko wydłużonych, a 5tym wielkim okrągławym i długopaznogciowym; pręcikach odpadających wraz z koroną, z których 1 lub 2 często brakują, z główkami cienko - koń-czystemi; a szyjce skrzy wionój, ze znamieniem ostróm. Łupina 3—4" i 1", mocno ściśniona, skórzasta, w końcu nabrzę-kla, jasnociso-czerwonawa, ze skrzydłem z jednśj strony mocno -zgrubłóm; a w niój nasiona białe, jakby cyhrynowe.— Znachodzi się w miejscowościach najgorętszych w Peru, Meksyku i Kolumbii, często nawet starannie pielęgnowany; kwitnie prawie ciągle.— [Myroxylon peruiferum H. etB.l

Drzewo to jest właśnie dostarczycielem cieczy tyle słynnój w lekarstwie i w pachnidlarstwie, jako balsam peruański—Balsamum pe-ruvian_llm. Znachodzi się w 2ch odmianach: jako b. p. biały— b. p. album białnwo-żółty , najczystszy i najlepszy, sączący się ze zrouionych pniów i konarów, zaledwie kiedy niekiedy dochodzący do Europy ; oraz b p. czarny— b. p. nigrum ciso czarny, otrzymywany przez wygotowanie kory i gałęzi. Używa się zaś jako lók w rozlicznych cierpieniach skóry, dnie, nerwowych i na nieprawidłowóin wydzielaniu błon śluzowych opartych n. p- w śluzotokach dróg moczowych, oddechowych i t. p: przy czóm wzmacnia żołądek, pędzi mocz, znosi morzyska i ckliwości, a nadewszysl -ko goi wszelkie rany. Używa się także i do pomad oraz mydeł wzmacniających włosy i skórę.