FizykaII00901

4

się, że przez skręcenie około osi wewnątrz nich leżącśj, pojedyncze ich warstwy jedne względem drugich się usuwają, a przez zgięcie można im nawet zupełnie inną nadać postać. Przy każdej takiej zmianie równowagi ciała widzieliśmy też zarazem pewne oddziaływanie, z którego okazywało się zawsze napięcie między molekułami, usiłującemu powrócić do stanu równowagi. Powrót ten następował tśż zaraz, skoro tylko zewnętrzna silą działać przestała. Mianowicie gdy przedłużenie lub skrócenie pręta wskutek użytych ciężarów nie przechodziło granicy elastyczności, powracał on zawsze po usunięciu tych ciężarów znowu do swej pierwotnćj długości, a gdy nagięcie nie hyło tak mocne, aby cząstki jego musiały pozajmować nowe miejsca równowagi, odzyskiwał on napowrót kształt swój pierwotny.

Przy tym powrocie do równowagi powstają owe drgania cząstek, na któreśmy wrzeczonem miejscu nie zwracali uwagi, mając tam jedynie na oku stan ciała ostateczny, a szczególnie tylko kształt jego. Gdy pręt danej długości i grubości za pomocą ciężaru przedłużymy, wielkość przedłużenia jest proporcyonal-na do wielkości siły użytej. Ono jest tym ostatecznym stanem, w który ciało przechodzi wskutek trwania onćj siły, następującym wtedy, gdy sprężystość, oddaleniem cząstek od siebie obudzona, stanie się równa przyczepionemu ciężarowi. Pojedyńcze warstwy pręta oddalają się od siebie w miarę jego przedłużenia, t. j. gdy przedłużenie pręta stało się 2, 8... n razy większe, także warstwy jego pojedyńcze oddaliły się od siebie, a tćm

samćm i od swoich miejsc równowagi o 2, 3____n razy większą

długość drogi. A że przedłużenia pręta są proporcyonalne do naciągających ciężarów, siły zaś, któremi pojedyncze warstwy nawzajem na siebie działają, przy ostatecznym stanie tego napięcia są obym ciężarom co do wielkości zupełnie równe, a pod względem kierunku wręcz im przeciwne, więc siła jakiejkolwiek warstwy pręta, wychylonej z miejsca równowagi, mająca ją sprowadzić napowrót do niego, jest oczywiście proporcyonalna do jćj odległości od miejsca równowagi. W powrocie tedy każ-dćj warstwy do jćj pierwotnego położenia odbywa się ruch niejednostajnie przyśpieszony; chyżość nabyta w tym biegu jest największa w samem miejscu równowagi, dla tego taka warstwa musi się koniecznie wychylić na przeciwną stronę, pędząc dalćj