FizykaII10501

100

cwśj długości większą liczbę drgań posiadać muszą. Możliwe liczby drgań w słupku cieczy, na obu końcach wolnym, wystawia wzór

idn.

V

Tl' w słupku zaś zamkniętym na jednym końcu wzór gdzie n jest jakąkolwiek liczbą wziętą z naturalnego rzędu liczb. Potwierdzenie tych praw na drodze doświadczenia zawdzięczamy Wertheimowi i Cagniard-Latourowi, lecz o tćm w następnym rozdzielę.

Także słupy ciał powietrznych, zamkniętych w rurkach, przez wzbudzenie ruchu drgającego na jednym ich końcu mogą w stojące drgania być wprawione. W rurkach, zamkniętych na jednym końcu, następuje odbicie fal na tym końcu zawsze z utratą połowy długości fali, w rurkach zaś całkiem otwartych nie masz przy odbiciu takiej utraty, gdyż cząstki powietrza zewnątrz rurki pomykają się z większą łatwością na wszystkie strony, aniżeli cząstki jegc zawarte w rurce. Powietrze, otaczające rurkę, jest przeto poniekąd mniej gęste, aniżeli powietrze w rurce sa-mśj. Czasy więc i liczby najpowolniejszych drgań, odbywających się w rurkach otwartych, są:

2L

e ~V a drgań w ogóle możliwych

V

^N="-2L

r P,

V

H'

V

~4L

T—2L

^N=~k

w rurkach zaś, na jednym końcu zamkniętych,

a liczby drgań tu możliwych

7V — (2n    1)    .

Uzasadnienie tych wzorów na drodze doświadczenia znajduje się w następnym rozdzielę, gdzie o tonach w otwartych i zamkniętych piszczałkach będzie mowa.