— 61 —
2. Wychowawca nie ma przed sobą ogólnego życia, lecz pewne ściśle oznaczone indywidualne isloty, z których każda ma swoją właściwą cechę. Nauka o wychowaniu musi przeto:
C) zwrócić także uwagę na te zasady, jakie muszą być uwzględnione przy postępowaniu z pojedynczemi indywidualnymi osobnikami. To stanowi trzecią część nauki o wychowaniu.
3. Życie cielesne odbywa się zapomocą czynności rozmaitych systemów organicznych, które stanowią cielesny organizm. Zazwyczaj dzielą je na dwie grupy: na organa wegetatywne, i na organa życia senzytywnego. Oparciem i ochroną tychże jest system kostny. Nauka więc o fizycznem wychowaniu ma bardzo ważne zasady do omówienia:
I. ze względu na pielęgnowanie systemu wegetatywnych organów,
II. ze względu na pielęgnowanie systemu senzytywnych organówr,
III. ze względu na pielęgnowanie systemu kostnego,
IV. „ „ organizmu w ogóle.
4. Duchowe życie objawia się jako pojmowanie, czucie i chcenie; psychiczne wychowanie ma tedy zajmować się kształceniem:
I. władzy pojmowania,
II. władzy czucia,
III. władzy chcenia.
5. Indywidualne właściwości są przedewszystkiem o-parte na:
I. na przyrodzonem usposobieniu,
II. na temperamencie,
III. na zdolnościach i talentach,
IV. na płci,
V. na wieku.
G. Jeżeli przy omawianiu tych zasad uwzględniamy szczególniej szkolne wychowanie, to jednakowoż nie możemy całkowicie pominąć domowego, a to z następujących powodów :
a) Szkoła r dom zawisły od siebie w różnoraki sposób i są ze sobą nawzajem złączone.