page0099

91

Schiller — Schimoer

ahmannici Feudatis (1696 tom „w 3 in fol.); Marti Ottonis et aliorum Concilia Argenioraiensia (1701); Thesaurus antiquitatum Teutonicarum, ecclesiasti-carum, civilium, litterarium (1728, tomów 3 in fol.) De pace religiosa liber (1700); Dissertationes de probatione per archimm et secretariis (1715). L. R.

Schimmelmann (Henryk Karol, hrabia von) mąż stanu i skarbnik duński, nr. r. 1724 w Demmin w Pomeranii, był synem kupca, i sam także w Dreźnie założył handel materyjalistyczny. Później został dzierżawcą akcyzy w krajach saskich. W czasie siedmioletniej wojny był dostawcą zboża i mąki dla wojska pruskiego, a po sprzedaży zapasów fabryki porcelany w Meissen w roku 1700 już liczył parę miljonów grzywien majątku. Poczem załozył dom handlowy w Hamburgu, kupi! dobra Ahrensberg w Holsztynie, dzierżawił mennicę, i w r. 1761 został duńskim intendentem i posłem do Saxonii. Wkrótce przykupił jeszcze dobra Wandsbech i baroniję Lindenborg w Intlandyi oraz fabrykę broni w Zelandyi. W roku 1762 został baronem i skarbnikiem królewskim; w r. 1768 towarzysz! w podróży za granicę królowi Chrystyjano-wi VII. W czasie ministerstwa Struensee’go (1770-2) żył w Hamburgu, po czem wrócił do dawnych swych czynności skarbowych. Brał udział w założeniu kanału Szlezwig-holsztyńskiego w r. 1777, a w r. 1779 został hrabią. Zmarł r. 1782 zostawiając majątku przeszło 8 milijonów talarów. Syn jego Schimmelmann (Ernest Henryk hrabia) ur. r. 1747 w Dreźnie, uczył się w Genewie, był później ministrem skarbu i handlu duńskim (1784—1814) i członkini rady stanu, a w r. 1824 ministrom spraw zewnętrznych. Zmarł r. 1831 w Kopenhadze. Wraz z BernstorfPem przyczynił on się do zachowania ściślej neutralności Danii podczas wojen przeciwko rewolucyi franeuzkiej prowadzonych.

Schimmelpenninck (Rutger Jan), mąż stanu niderlandzki, ur. r. 1761 w Deventer, uczył się prawa w Leydzie. W czasie rozruchów w Amsterdamie r. 1785—87 byl adwokatem i należał do rzędu żądających zmiany w ad-ministracyi i systemu reprezentacyjnego. Po wtargnięciu Pichegru’ego, został członkiem władzy miejskiej, potem zgromadzenia narodowego bataw^rskiego, a w r. 1798 posłem w Paryżu. Po zawarciu pokoju w Amiens, przy którym uczestniczył jako pełnomocnik rzeczypospolitej Batawskiej, został wysłany do Londynu. Przy wybuchu wojny w r. 1803 usunął się od spraw publicznych, gdy mu pierwszy konsul nie dozwolił zachować neutralności Hollandyi. Ale list poufny Bonapartego i źyczenialudu, powołały go znowu do działania. Udawszy się w poselstwie do Paryża zyskał zaufanie cesarza, który chcąc więcej jedności i sprężystości nadać ustawie hollenderskiej, postawił go na czele tego rządu w Marcu r. 1805. Władza jego wielki ład zaprowadziła w zarządzie, osobliwie w skarbowości. Wszakże cierpienia ócz o mało go nie oślepiły w r. 1806. Napoleon korzystając z tej okoliczności, brata swego Ludwika posadził na tronie Hollandyi. Napróżno usiłował Schimmelpenninck oprzeć się owemu gwałtownemu narzutowi cudzoziemca. Po przyłączeniu Hollandyi do Francyi, mianował go Napoleon hrabią i senatorem. Po abdykacyi cesarza usunął się Schimmelpenninck do swego majątku, ale nowy król niderlandzki powołał go znowu na członka izby pierwszej. Zmarł roku 1825 w Amsterdamie.

Schimper (Wilhelm), podróżnik i badacz natury, urodził się w Manheimie r. 1804, po śmierci ojca oddany na naukę do tokarza w Norymberdze, po kilko-letnim pobycie, opuścił potajemnie swego nauczyciela, wrócił do Manheimu do matki, uczęszczał do szkół tamecznych i w r. r.1821 wszedł do służby wojsko-