page0113

IMIONA

własne imiona, już nie tylko łacińskie i łacińsko-greckie, jak Benedykt, Dominik, Idzi ( Aegidius),żeńskie Klara, Róża, Scholastyka, lecz także pochodzące z antroponimii nowo nawróconych ludów, jak celtyckie Brzykczy (Brictius), żeńskie Brygida. Liczne są imiona świętych pochodzenia germańskiego, wśród nich najbardziej popularne w staropolskim Adalbert i Albert (drugie imię św. Wojciecha), Bernard, Henryk, Karol, Konrad, Leonard (Lenart), Robert, Werner (Wiemierz), Zygmunt; z nich współcześnie najczęściej nadawane: Henryk, Karol, Robert, Zygmunt. Również niektóre imiona żeńskie niemieckiego pochodzenia cieszą się od średniowiecza do czasów obecnych dużym powodzeniem, np. Adelajda (Adlejda), Gertruda, Jadwiga, Jolanta, Kinga (Kunegunda). W tym czasie do kanonu imion świętych wchodzi też kilka już wymienianych wyżej imion pochodzenia słowiańskiego, których patronami są święci z Polski, Czech i Węgier.

Od XVI w. po czasy nam współczesne nowe imiona chrzestne przybywają do Polski już w ograniczonej liczbie, np. Alfons — imię założyciela zgromadzenia księży redemptorystów, Alojzy — imię związane z kultem jezuity św. Alojzego Gonzagi, Kajetan — imię założyciela zakonu teatynów, kanonizowanego w XVII w., Ksawery i Salezy od przydomków kanonizowanych w XVII w. świętych Franciszka Ksawerego (z Xavier w Hiszpanii) i Franciszka Salezego (z Sales).

Niektóre z dawnych imion zyskują w różnych czasach popularność jako imiona chrzestne dzięki nowym świętym patronom lub dzięki odnawianiu starych kultów. Wśród nowych imion żeńskich typu chrześcijańskiego przejętych w czasach nowożytnych na pierwsze miejsce pod względem częstości użycia w Polsce wysuwa się imię Teresa z odniesieniem bądź do św. Teresy z Avili żyjącej w XVI w. i kanonizowanej w r. 1622, której kult szerzyli karmelici, bądź do młodszej karmelitanki, św. Teresy od Dzieciątka Jezus, zmarłej pod koniec XIX w. i kanonizowanej w 1925 r. Znaczną popularnością odznaczało się też do niedawna imię Bernadeta związane ze słynnymi objawieniami Matki Boskiej w Lourdes, jakie miała w połowie XIX w. kilkunastoletnia Maria Bernarda (francuskie zdrobnienie Bemadette) Saubirous, kanonizowana w 1933 r.

Problemy związane z adaptacją imion chrześcijańskich do antroponimii staropolskiej dotyczą ich semantyki i formy.

Podstawa leksykalna imion chrześcijańskich pochodzących z greki, łaciny, hebrajskiego, niemieckiego i innych języków jest dla ich polskich użytkowników niezrozumiała. Imiona te są na gruncie polskim pozbawione znaczenia etymologicznego. W zamian za to mają odniesienia do

109