287

287



288 Wiek europejskich imperiów

uciążliwych warunków. Inwestycje opierały się już nie tylko na pożyczkach rządowych, lecz obejmowały instytucje publiczne, na które koncesje otrzymywały zagraniczne spółki. Po wybudowaniu Kanału Sueskiego w różnych rejonach udzialano koncesji na porty, tramwaje, wodę, elektryczność i przede wszystkim na linie kolejowe. Stosunkowo niewiele inwestowano w rolnictwo, z wyjątkiem tych części Egiptu i Algierii, gdzie było wielkie zapotrzebowanie na pewne produkty, a kontrolowana przez Europejczyków administracja gwarantowała znaczny i bezpieczny dochód. Niewiele też inwestowano w przemysł, z wyjątkiem drobnego przemysłu spożywczego, a w kilku miejscach również w wydobycie minerałów (fosfaty w Tunezji, ropa naftowa w Egipcie).

W procesie inwestycyjnym brały udział nie tylko całkowicie europejskie banki i spółki, ale także takie, które powstały w Stambule, Kairze i w innych miejscach, jak na przykład Bank Osmański. Kapitał tych lokalnych banków był jednak w znacznej części europejski i w większości dochody z inwestycji nie pozostawały na miejscu, gdzie mogłyby rodzić bogactwo w postaci kapitału narodowego, lecz wywożono je do metropolii, gdzie postępował wzrost bogactwa i kapitału.

Własność ziemska

Inną grupę, której interesy wiązały się z interesami nowych rządów, stanowili właściciele ziemscy. Zarówno w centrum imperium osmańskiego, jak i w Egipcie, w połowie wieku XIX uległy zmianie podstawy prawne własności ziemskiej. W samym imperium prawo ziemskie z 1858 roku określało różne kategorie gruntów. Zgodnie z pradawną tradycją większość ziem uprawnych uważano za należące do państwa, ci jednak, którzy je uprawiali lub tego się podejmowali, mogli zyskać prawo do nieograniczonego korzystania z nich, ich sprzedaży i przekazywania dziedzicom. Celem tego prawa było wspieranie produkcji i umacnianie pozycji tych, którzy rzeczywiście ziemię uprawiali. Niekiedy przynosiło to pozytywne skutki: w niektórych rejonach Anatolii i w Libanie, na terenach hodowli jedwabników zwiększała się liczba drobnych gospodarstw, częściowo dzięki pieniądzom przesyłanym przez emigrantów do rodzin. W większości wypadków sytuacja wyglądała inaczej. W okolicach miast, gdzie zajmowano się produkcją żywności i surowców dla miast i na eksport, ziemia dostawała się w ręce rodów miejskich. Potrafiły one lepiej wykorzystać machinę administracyjną, by zyskać prawa do ziemi, miały też lepszą pozycję niż chłopi w ubieganiu się o pożyczki z banków komercyjnych, spółek hipotecznych czy państwowych banków rolnych. Byli też w stanie płacić chłopom zaliczki na zapłatę podatków oraz finansować ich działalność. W rejonach produkujących na eksport kupcy miejscy związani z rynkami zagranicznymi mogli kontrolować


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
286 Wiek europejskich imperiów i finansami Maroka. Oba mocarstwa zajęły część kraju: Hiszpania na
294 Wiek europejskich imperiów przemiana, którą było pojawienie się samochodu, jeszcze się nie
inwestycji •    siła oddziaływania EP nie tylko na poziomie zagregowanym lecz
266 Wiek europejskich imperiów ciło większość swoich prowincji europejskich, stając się w dużym stop
268 Wiek europejskich imperiów Zwrócił też uwagę na brak równowagi sił między obydwiema stronami, a
270 Wiek europejskich imperiów Kraje arabskie, podobnie jak cała niemal Azja i Afryka, nie zdołały s
272 Wiek europejskich imperiów dostawy żywności, utrzymując handel z centrum terytorium. Usunięcie
274 Wiek europejskich imperiów przez europejskich instruktorów. Dzięki tej armii można było stopniow
276 Wiek europejskich imperiów a władca starał się stworzyć monopol na pewne towary. Za jego następc
290 Wiek europejskich imperiów klasy wielkich właścicieli ziemskich, ale w rezultacie, w wyniku splo
296 Wiek europejskich imperiów ich rządów. Z drugiej strony znajdowały się lokalne klasy kupców i
298 Wiek europejskich imperiów szybciej zaczęli je nosić niż muzułmanie. Pod koniec wieku niektóre z
300 Wiek europejskich imperiów Zorganizowane badanie i nauczanie zagadnień związanych z językiem ara
302 Wiek europejskich imperiów Powstanie inteligencji Tego rodzaju dyskusje nie toczyły się jednak n
306 Wiek europejskich imperiów Kairze i TUnisie. Część z nich napisano po turecku, kilka również po
308 Wiek europejskich imperiów przeobrażających się praw i obyczajów do stałych zasad; czyniąc to
310 Wiek europejskich imperiów francuskiej w 1881 roku przeważały uczucia narodowe. Jednakże pierwsz
334 Wiek europejskich imperiów w 1917 roku wzrosła z 800 tysięcy do 1,3 miliona w 1937 roku. W 1900
338 Wiek europejskich imperiów cych instrumenty zachodnie z tradycyjnymi. W latach trzydziestych nie

więcej podobnych podstron