— 152 —
.
- •
względem Guberni] Zachodnich cofnąć się musimy w dawniejsze lata, aby mieć podstawę do porównania choćby przybliżonego z guberniami Królestwa. Otóż podług wykazu skazanych w latach 1860 — 1863 wypada w stosunku miliona mieszkańców w gub. Wileńskiej 1435, Witebskiej 1597, Wołyńskiej 1061, Grodzieńskiej 1079, Kijowskiej 1338, Kowieńskiej 1368, Mińskiej 1125, Mohylewskiej 667, Podolskiej 634:. Zaś w ówczesnych pięciu guberniach Królestwa: w Warszawskiej 1456, Radomskiój 1037, Lubelskiej 745, Płockiej 852, Augustowskiej 943. Z okresu zaś 1876 — 80 w obecnych 10 guberniach przypada w gub. Warszawskiej 1980, w Piotrkowskiej 1334, Kaliskiej 1651, Radomskiej 2290, Kieleckiej 2209, Lubelskiej 1441, Siedleckiej 1478, Płockiej 1705, Łomżyńskiej 1690, Suwalc-kiej 1500.
Jak widzimy; wyniki dwóch tych zestawień są wcale odmienne: gdzie na ogół przestępstw największe cyfry, tam ważniejszych przestępstw stosunkowo mniej się wykazuje i odwrotnie 1j. Nie jest to tak bardzo dziwnem, jak się na pozór wydaje, ani jest faktem wyjątkowym. Najprzód zauważyć winniśmy, że w ogólnej massie przestępstw, drobne wykroczenia mocno przeważają. Otóż widzimy np. w Prusach, źe gdy na 100 spraw o przestępstwa większej wagi przypada w prowincyach Nadreńskich mniej niż 10%, w prowincyach wschodnich zaś 22.a%, wykroczenia zagrożone aresztem do 6 tygodni wynoszą tam 53%, tu zaś mniej niż 13%. Podobnież w Bawaryi, gdzie stosunki miejscowe przestępstw z szczególną ścisłością są notowane, Palatynat Nadreński, który najkorzystniej przedstawia się pod względem ciężkich przestępstw, największą ilość wykroczeń wykazuje 3) przeciwnie Bawarya właściwa, Szwabia i t. d. Ilość zbrodni spełnianych w Galicyi stanowi 243 z 1000 ogólnej summy zbrodni w Rzeszy Przedlitawskiej a 384 summy wykroczeń; zaś ziemie llliryj-
') Zob. Hubner. ..Jahrbuchor fur Yolkswirthschaft und Stati-stick“ 1861. Valentini. „Verbrechertbum in Pręussiechen Staateił. 1869. Berlin, s. 77. Oettingen. „Die Moralstatistick ala Belenchtung zu einer Cliristlichen Sittenlehre“. If Aufl. Erlangen 1874, s. 477.
2) Por. wykaz porównawczy przestępstw w rozd. III.
3) M a y r. „Betrage zur Statistick des Konigr. Bayern“. Heft XIX. Id. „Statistick der gerichtliche Polizei in K. Bayera“. Mttnchen 1867.