IMGP9469

150. Argohauci Zachodniego Pacyfiku

nega. rodzaju towarami. Jednocześnie, aby mieć możność ofiaro wania. prezentów partnerowi, każde wyruszające w podróż czółno zabiera spory•• zapas . artykułów, najbardziej poszukiwanych w: zamorskich okręgach. Część z nich przekazuje się partnerom w formie prezentów* ale wiele z nich jest przeznaczonych na zapłatę za towary poszukiwane we własnym okręgu. Niekiedy przybysze podejmują na własną rękę eksploatację surowców na te-renie obcego kraju. Na przykład, mieszkańcy Sinaketa nurkują w poszukiwaniu muszli spondylusa w lagunie Sanaroa, a Dobu-ańczycy łowią ryby na południowych krańcach Wysp Trobrianda. Ten dodatkowy handel komplikuje jeszcze bardziej okoliczność, że tak wielkie ośrodki Kula, jak np. Sinaketa, nie specjalizują się , w żadnym rzemiośle, które miałoby specjalną wartość dla tubylców z Dobu. Tak więc, mieszkańcy Sinaketa muszą najpierw sami, zaopatrywać się w potrzebne im do wymiany towary w wioskach Kuboma w centralnej części wyspy, co czynią w czasie mniejszych, wstępnych ekspedycji handlowych, poprzedzających Kula. Podobnie jak budowa łodzi, handel dodatkowy będzie również, szczegółowo-opisany później, na razie tylko o nim wspornic naipy..

.Tutaj jednakże musimy ukazać czynności pomocnicze i towarzyszące,, ich wzajemne, powiązania oraz związek z wymianą podstawową. Zarówno budowę czółna, jak i zwykły handel, potraktowaliśmy jako czynności wtórne i dodatkowe w stosunku do właśeiwej Kula. Wymaga. to komentarza. Uznając te poczynania za podrzędne i podporządkowane wymianie Kula, nie miałem zamiaru. snuć szerszych filozoficznych refleksji czy też osobistych poglądów na temat ich względnej wartości z punktu widzenia jakiejś teleologii społecznej. W gruncie rzeczy jest bowiem sprawą. jasną, że jeśli spojrzymy na. te działania jako socjologowie porównawczy, od zewnątrz, i z tego punktu widzenia będziemy oceniać ich użyteczność—- handel i budowa czółna wydadzą się nam :• poczynaniami- naprawdę ważnymi, podczas gdy wymianę Kula uznamy jedynie za pośredni bodziec* skłaniający tubylców do podejmowania i podróży morskich i pro wadzenia handlu. Tutaj’ jednakże nie zajmuj^¹’Się Analizą socjologiczną, lecz’ jedynie

czystym opisem etnograficznym, ograniczam się jedynie do rzeczy absolutnie koniecznych, aby usunąć nieporozumienia i zdefiniować pojęcia¹.

Traktując Kula jako działanie główne i pierwszoplanowe, a pozostałe czynności jako dodatkowe, chciałem podkreślić, że porządek ten jest założeniem samej instytucji. Badając zachowanie tubylców i wszystkie- zwyczaje,.z jakimi mamy tu do czynienia, widzimy,-że głównym celem wszystkich poczynań jest.wymiana Kula: wyznacza się daty czynności wstępnych, planuje wyprawy określając ich organizację społeczną g- i to wszystko nie w odniesieniu do zwykłego handlu, ale pod .kątem widzenia wymiany Kula. Wielka obrzędowa ..ucztaprzed wyruszeniem- wyprawy dotyczy Kula; końcowa ceremonia, mająca na celu ocenę i ^obliczenie zdobyczy* odnosi się do_; artykułów Kula, a nie .do przedmiotów uzyskanych w drodze wymiany handlowej. Na:koniec magia, która jest. jednym z głównych czynników całej procedury, odnosi się - wyłącznie do Kulą, nawet obrzędy magiczne, które odprawią, się nad czółnem. Niektóre obrzędy należące ,do całości cyklu odprawia -się >za pomyślność , i bezpieczeństwo samego czółna, inne zaś za powodzenia w Kula. Czółna buduje się zawsze w ścisłym związku z wyprawą Kulą. Wszystko. £0. stanie się oczywiście naprawdę przekonujące i jasne, kiedy .podamy szczegółowe opisy poszczególnych czynności, ale już w tym momencie konieczne było ukazanie we właściwej perspektywie stosunku pomiędzy główną wymianą Kula a zwykłym handlem.

Kzecz jasna, wiele okolicznych plemion,,. ₍które nic nie wiedzą o Kulą, buduje, również czółna i odbywa dalekie i odważne- wyprawy handlowe, ęo -więcej , dokonują wymiany nawet w obrębie pierścienia Kula.j,Na-przykład na Trobriandach, jest.kilka wiosek, .które nie uczestniczą w- Kula, niemniej posiadają .czółna -i.i prowadzą ©żywiony handel zamorskń, Wszędzie tam, jednakże,

1

.Zbyteczne byłoby, zapewne, podkreślać, że, wszelkie . kwestie jzy/iązane z pochodzeniem, rozwojem czy historią tej instytucji zostały w sposób rygorystyczny wyeliminowane w tej pracy, łfófeszańiej Śpekulatywnjich ‘czy hipotetycznych poglądów 'i -ópiseńi faktów:jestj 'W^moim przekonaniu, niewybaczalnym wyląrpęzęnięm, przeciwko regułom .mątpdy etnograficznej.