page0163

159

stanu, czynność jej jakakolwiek może trwać dłużej lub krócej, czyli mierzyć się daje.

Po tych uwagach czas przystąpić do rozbioru argumentu, który według Herzena ma dowieść, że dusza jest materyalną.

Początek teoryi mierzenia aktów psychicznych dali astronomowie.

Maskelyn, dyrektor obserwatoryum w Greenwich, pod koniec ubiegłego wieku, zauważył, że jego pomocnik, którego obowiązkiem było oznaczać czas przejścia gwiazdy przez południk lunety, opóźniał się w oznaczeniu tego czasu regularnie o jakie 0 5—0 8 sekundy. Maskelyn sądził, że to wskutek opieszałości pomocnika ta różnica czasów pochodzi i usunął go; atoli przekonał się niedługo, że niesłusznie to zrobił, bo zauważył, że zawsze między rzeczywistem przejściem gwiazdy przez nić lunety, a wskazaniem tego czasu przez astronoma zachodzi pewna różnica, którą astronom Bessel (1828) nazwał: zrównaniem osobowem (eąuation personelle), a która to różnica dziś bardziej znana pod nazwą: czasu reakcyi.

Astronomowie. Hirsch z Neuch&tel i Wolf robili dalsze doświadczenia w tym kierunku i wykazali, że czas reakcyi zwiększa się lub zmniejsza stosownie do temperamentu osoby, jej wieku i płci i że może być doprowadzony do minimum (od 0 8—01 sekundy), ale całkowicie i zupełnie nie da się usunąć.

Ażeby tedy wynaleść bezwzględny czas reakcyi wymyślił Helmholtz osobny przyrząd, za pomocą którego można było oznaczyć nadzwyczaj krótkie ilości czasu upływającego między chwilą podrażnienia nerwu, a początkiem skurczu mięśnia. Metoda ta podana była przez Pouilleta w celu oznaczenia szybkości, z jaką kula przy wystrzale posuwa się w lufie strzelby. Polega ona na tem, że odchylenia igły magnesowej w busoli stycznych pod wpływem krótkotrwających prądów są proporcyonalne do czasu, w^T którym prąd zostaje zamknięty, tak, że na podstawie odchylenia igły magnesowej w busoli, można oznaczyć czas, w ciągu którego prąd był zamknięty.

http://rcin.org.pl