page0214

—' 214

się i dojrzewają władze duchowe człowieka interesu, te władze, które tak często muszą tu współdziałać. W czasach, gdy panowało rycerstwo i barbarzyńska siła, otaczano wielką pogardą ludzi, zajmujących się przemysłem i handlem. Te zapatrywania zmieniły się całkowicie w dobie obecnej. Uczucie wstrętu do interesów znikło zupełnie. Lecz też istota i zakres dawnego handlu i przemysłu uległy również zmianie. W dawnych czasach każda gałąź interesu była prowadzoną w zakresie niewielkim, a takie małe działania w szczupłych interesach wytwarzają i małych ludzi. Każdy się wówczas zajmował drobiazgami, gdyż był równocześnie j rzemieślnikiem i przemysłowcem i kupcem w jednej osobie. Nie były potrzebne i nie ujawniały się wyższe zalety organizacyi i przedsiębiorczości.

Natomiast w czasach dzisiejszych wszystkie gałęzie wielkiego interesu rozrosły się do tak olbrzymiej skali, iż właściciele tegoż są jakby władcami dużego państwa. Robotnicze armie wielkich zakładów liczą nieraz po kilkadziesiąt tysięcy i są tern samem większe, niż armia żołnierzy jakiegoś udzielnego księcia.

Powiadano dawniej, iż dwaj ludzie tego samego zawodu nie mogą żyć w zgodzie. Dzisiaj zaś widzimy niejednokrotnie i to na każdem polu działalności, iż fachowcy z tej samej gałęzi przyjaźnią się z sobą serdecznie. Wzajemnie zwiedzają swe zakłady, fabryki, magazyny i biura. Jeden się uczy i korzysta z doświadczeń drugiego, gdyż pokazują sobie zdobyte

http://rcin.org.pl