page0220

206

a)    »Jeżeli należy do ruchliwych (sangwinicznych) temperamentów, to będzie się okazywał v\ rozmowie, przy upomnieniach, przy zabawie opryskliwym i łatwo drażliwym, ale też znowu prędko wracającym do wesołego humoru; nie będzie okazywał przy nauce i pracy żadnej wytrwałości; wrażliwy na każdy wpływ, obiecuje wszystko, czyni rychło dobre postanowienia, ale też prędko zapomina o tych postanowieniach i obietnicach. Charakteryzuje go powierzchowna nauka i posłuszeństwo, okazuje się chwilowo powolnym i do nauki chętnym. Jest oraz płochym, co prawie to samo ma znaczyć jak lekkomyślny. Dzieci z tym temperamentem wprawdzie nie lak łatwo stają się wielkimi zbrodniarzami, ale Leż rzadko bywają wielkimi bohaterami cnoty. — Celem poskromienia takiego charakteru jest koniecznem, ażeby się starać zająć sangwi-nicznego wychowanka jak najwięcej i to najpierw takimi przedmiotami naukowymi, które mu się więcej podobają, ażeby w ten sposób jego płochość i roztrzepanie ujarzmić. Nie trzeba prędko zmieniać zajęć, jakie mu się poleca; jeżeli mu się sprzykrzyła jakaś zabawka, lo trzeba mu ją dać ponownie, a gdy nią wzgardzi, Lo nie dawać mu żadnej. Jeżeli objawia jakie życzenia, to nie trzeba się spieszyć je spełniać, ażeby wola jego nauczyła się ulegać i przyzwyczajała się do cierpliwości i wyczekiwania. Nie trzeba go zaraz słuchać, kiedy twierdzi, że nie może pewnej pracy wykonać lub zadania rozwiązać; trzeba mu kazać lo wypełnić, co potrafi, a dopiero mu tam dopomódz, gdzie jego siły nie wystarczają. Wymagać tego, ażeby rozpoczęta praca bez przerw albo tylko z ma-łemi wykonaną została. Jeżeli okazuje skruchę z powodu popełnionych błędów, to nie należy do tej prędko w zapomnie-nie idącej skruchy przywiązywać wielkiej wagi, raczej starać się o to, ażeby tych błędów na przyszłość unikał,' jednakowoż trzeba mu tę skruchę często przypominać*.

b)    Jeżeli wychowawca ma do czynienia z gorącokrwi-slym, żywym (cholerycznym) temperamentem, to niech uważa: Skoro wychowanek chce przy zabawie rządzić, komenderować; gani tych, którzy swoją rzecz żle wykonują; oddala tych, którzy mu się zdają być nieodpowiednimi; wyprzedza innych w spinaniu się i skakaniu; jest śmiałym, odważnym, gdzie inni się wahają; nikomu nie ustępuje pierwszego miej-

http://rcin.org.pl