page0240

przykrościach, jakie za sobą jego slan pociąga. Dlatego też na religijne wychowanie trzeba kłaść szczególniejszą wagę.

Nauka zatem ma się przede wszy stkiem starać o to. ażeby ślepy wyrobił sobie należyte wyobrażenie o rzeczach i nauczył się je właściwie nazywać.

Ponieważ ślepy posiada słuch, wyucza się przeto mowy wokalnej, tego najważniejszego środka naukowego, tak samo jak widzący. Rzeczy same uczy się poznawać przy pomocy dotyku słuchu, jako też częstokroć przy pomocy smaku i powonienia. Potrzeba przeto założyć zbiór najrozmaitszych przedmiotów, kazać je obmacywać, opisywać i nazywać. Tak uczy się ślepe dziecko poznawać rozmaite kształty rzeczy, rozmaite materye, ich wagę, ich wartość i t. p., przy pomocy podobnych ćwiczeń słuchu poznaje dźwięk, oddalenie i t. p.

Czytania uczy się również za pomocą dotykania, litery przeto muszą być namacalne, elementarz musi mieć wypukłe litery. Osobliwsze usługi oddaje tu składanie liter. Bierze się w zwykły sposób pojedynczą głoskę z normalnego słowa i ją opisuje, omawia, a potem podaje się znak namacalny, następnie prowadzi nauczyciel palec wskazujący dziecka po tym znaku, opisuje go i daje nazwę, łączy poznane już litery z nowenn w zgłoski i słowa. Ażeby litery nie brano odwrotnie, musi jej właściwe położenie być zaznaczonem, jakimś odczuwać się dającym znakiem. Następnie przechodzi się do elementarza z wypukłemi literami.

Przy pisańiu napotyka się na większe trudności. Pióra i atramentu nie może ślepy używać, gdyż łatwo może litery zamazać i nie spostrzega, kiedy atrament na piórze zużytym został. Także ołówek i kreda nastręczają trudności, gdyż i one mogą odmówić pisania. Nadto nie mogą ślepi w tych wszystkich wypadkach tego, co napisali, sami przeczytać.

Używa się przeto najchętniej druku ręcznego literami igiełkowemi (J. W. Kleina). Wtedy ślepy nie pisze, lecz składa i drukuje. Czcionki znajdują się należycie uporządkowane w pudełku. Czcionki te są to wielkie litery początkowe alfabetu łacińskiego; papier kładzie się na tablicy wyłożonej pilśnią albo flanelą, na którą kładzie się ramę z silnemi po-przecznemi listewkami, która papier mocno przytrzymuje i zawiera nieruchome linie dla wkładać się mających czcionek.

http://rcin.org.pl