page0250

244 ELEAOI.

miękkiemi słowami¹), aby odsunęła żelazną zaporę i zezwoliła na przejazd. Przez bramę otwartą spieszy pochód do bogini wielkićj²), a ta ująwszy pielgrzyma prawicę, tak do niego mówi: »Witaj młodzieńcze, co przybywasz do mego domu w towarzystwie nieśmiertelnych woźniczek! Nie zła dola przywiodła ciebie na tę drogę, która leży zdała od zwykłćj ścieżki śmiertelnych, lecz miłość prawdy i słuszności. Potrzeba tedy, abyś dowiedział się wszystkiego, poznawszy i szczerą myśl prawdy, łatwo przekonywającćj i domysły śmiertelników, w których nie masz prawdy ni wiaryc ³).

W ostatnich słowach podany rozkład poematu na dwie części, z których pierwsza zajmuje się prawdą (ta ^pbę a/opetav), druga domysłem (ta ttpbę oó;av), w którym nie przebywa żadna prawda, powszechnie uznana, lecz tylko osobiste widzimisię. W obu częściach mówi ta sama bogini mądrości, która tak serdecznie przyjęła w swym gmachu poetę, a ten słucha z uwagą pokorną i skupioną. Myli się Rit ter, przypisując nauczycielstwo bogini sprawiedliwości, ona tylko klucze dzierży od bramy, wiodącćj do prawdy.

Bogini najprzód tłumaczy poecie, że są dwie drogi, któ-remi postępuje badanie ludzkie; jedna wychodzi od założenia, że byt jest a niebyt nie jest; ta droga jedna przekonywa, bo jćj towarzyszy prawda. Druga przeciwnie uczy, że byt nie jest a niebyt koniecznie istnieje: ta droga nie zasługuje na żadną wiarę. Ani bowiem poznać nie można tego, co nie jest, ani dosięgnąć, ani wypowiedzieć; jedno jest myśleć i być! przez

*) Bogini wielce karzęcój Sprawiedliwości trzyma klucze od bramy:

V. 14: t(ov óe /lixij 710A.it7iOŁVoę fye* xi.rjióaę etc.

Że kilka obrazów tego wstępu pochodzi z teogonii orficznej, spostrzegli Diels, de theogoniis p. 52. i Otto Kern, z u Parmettides w Archiv fur Getch. der Philos. Tom III. str. 173—176.

⁸) V. 22: Kul fie &ea n(joąi(jo>v v neóL^oito,    ói /^ei{p óe£izeęijv

i'Iev etc.

Ta bogini, różna od Sprawiedliwości, dzierżęcój klucze, jest ta sama, którę w w. 3. fdozof nazwał Actifiwv; jest boginię prawdy.

³) Zob. V. 24—30. Szczególne znaczenie maję w. 28—30:

X(jbw ói ae ndrtn, nv&tad-at, ruiv dkfi&fGję ev7tetiłtoę dtęexii' f/top, f/ói [j(joZ(ilv dófocę, Xaię ovx tri nistię

http://rcin.org.pl