page0252

244 Summa teologiczna

kie dni, zwane siedmioma dniami, były jednym dniem, siedmio-rako przedstawiającym rzeczy.—Inni zaś komentatorowie uważają, że było siedem różnych dni, a nie tylko jeden.

Te zaś dwa zdania, jeśli się odnoszą do wykładu dosłownego znaczenia Księgi Rodzaju, bardzo się od siebie różnią. Według Augustyna bowiem (tamże), pod dniem rozumie się poznanie umysłu anielskiego, tak, by pierwszy dzień był poznaniem pierwszego dzieła bożego, drugi dzień poznaniem drugiego dzieła i tak dalej. 1 mówi się,, że każde dzieło zostało uczynione jakiegoś dnia, gdyż niczego Bóg nie stworzył w przyrodzie, czegoby nie wycisnął w umyśle anielskim. Umysł ten może tę wielość poznawać równocześne, przedewszystkiem w Słowie, w którem wszelkie poznanie anielskie się udoskonala i kres swó| znajduje. I trik rozróżnia się dzień według naturalnego porządku rzeczy poznawanych, a nie według następstwa poznawania, lub następstwa stwarzania rzeczy. Poznanie zaś anielskie można nazwać właściwie i prawdziwie dniem, skoro światło, będące przyczyną dnia, znachodzi się właściwie w rzeczach duchowych, jak mówi Augustyn {De Gen. ad Litt. lib. IV).— Według innych zaś, okazuje się przez te dnie tak następstwo dni w czasie, jak i następstwo stworzenia rzeczy.

Lecz jeśli się te dwa zdania odnosi do sposobu stworzenia rzeczy, nie widzi s ę wielkiej różnicy. A to z dwóch powodów, w wykładaniu których różni się Augustyn od innych, jak wynika z tego, co powiedziano powyżej. Po pierwsze mianowicie dlatego, że Augustyn pod ziemią i wodą najpierw stworzoną rozumie materję cielesną zupełnie n enformowaną; pod stworzeniem zaś sklepienia i zebraniem wód i ukazaniem się lądu, rozumie nadanie form materji cielesnej. Inni zaś święci przez zie mię i niebo najpierw stworzone rozumieją same elementy świ ita, istniejące pod właściwemi swemi formami, przez późniejsze zaś dzieła rozumieją pewne rozróżnienie w ciał.ich pierwej istniejących, jak to powyżej powiedziano (R. LXIX, par. 1). — Po drugie zaś różnią się co do stworzenia roślin i zwierząt, o których inni twierdzą, że zostały aktualnie stworzone w dziele sześciu dni, Augustyn zaś twierdzi, że zostały stworzone tylko w możności.

Co do tego więc, że Augustyn przyjmuje, iż dzieła sześciu dni zostały dokonane naraz, mamy zgodność odnośnie do obu

http://rcin.org.pl