page0200

192

Summa teologiczna

wynikającą z formy substancjalnej ognia, tak światło jest jakością czynną, wynikającą z formy substancjalnej słońca, albo jakiegokolwiek innego ciała świecącego samo od siebie, jeśli takie ciało istnieje. Dowodem tego jest to, że promienie różnych gwiazd mają różne skutki, według różnych natur ciał.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Skoro jakość wynika z formy substancjalnej, w rozmaity sposób odnosi się podmiot do przyjmowania jakości; podobnie jak w rozmaity sposób odnosi się do przyjmowania formy. Gdy bowiem materja przyjmuje formę doskonale, to także jakość wynikająca z formy utrwala się stale, jak naprzykład, gdy woda zamienia się w ogień. Gdy zaś przyjmuje formę substancjalną niedoskonale, jak gdyby dopiero zaczynając ją przyjmować, to wynikająca jakość pozostaje przez pewien czas, lecz nie stale, jak to widać naprzykład, gdy woda ogrzana powraca do swej natury. Lecz oświetlenie nie odbywa się przez jakąś przemianę materji, jakoby się dokonywało rozpoczęcie jakiejś formy, ku przyjęciu formy substancjalnej. I dlatego światło znika, gdy znika czynnik, który je wywołuje.    .    _#

Odpowiedź na drugi zarzut. Jest lo przypadłością światłu, że nie ma przeciwieństwa, jako że jest jakością naturalną pierwszego ciała powodującego zmianę, wolnego od przed wieństwa.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Jak ciepło działa na formę ognia jako narzędzie, mocą formy substancjalnej, tak światło działa niejako jako narzędzie, mocą ciał niebieskich, w celu wytworzenia form substancjalnych, oraz na to, aby barwy stały się aktualnie widzialne, jako, ze jest jakością pierwszego ciała zmysłowego.

§ 4. CZY SŁUSZNIE SIĘ PRZYJMUJE, ŻE ŚWIATŁO ZOSTAŁO STWORZONE PIERWSZEGO DNIA.

Do czwartego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że niesłusznie się przyjmuje, iż światło zostało stworzone pierwszego dnia. Światło jest bowiem pewną jakością, jak to powiedziano (w paragr. poprz.). Skoro zaś jakość jest przypadłością, nie zawiera się w niej po-

http://rcin.org.pl