page0220

212

Summa teologiczna

tylko odnośnie do ruchu miejscowego. I dlatego nie było potrze-bnem, by Pismo św. używało wyrazu uczynienia.

Odpowiedź na drugi zarzut jest jasną według Augustyna; nie musi się bowiem przypuszczać, że ziemia najpierw była pokryta wodami i potem wody zostały zebrane, lecz że wody w takiem zgromadzeniu zostały stworzone.

Według innych zaś jest tu trojaka odpowiedź, którą przytacza Augustyn w I Super. Gen. ad Litt. (R. XII). Według pierwszej z nich wody zostały wzniesione na większą wysokość w miejscu, w którem zostały zebrane. Pokazało bowiem doświadczenie na morzu Czerwonem, że morze położone jest wyżej niż ziemia, jak mówi Bazyli (Homil. IV in Hexaem.). — Według drugiej odpowiedzi, woda rozrzedzona, jakgdyby mgłą pokrywała ziemię i została zgęszczona, gdy wody zostały zebrane. — Według trzeciej odpowiedzi mogły na ziemi istnieć wklęsłości, w których mogły się zebrać spływające wody. — Pierwsza wśród tych odpowiedzi wydaje się najprawdopodobniejszą.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Wszystkie wody mają jeden kres, mianowicie morze, do którego dopływają ukrytemi lub jawnemi korytami. I dlatego się mówi, że się wody zbierają w jednem miejscu.—Albo też mówi o jednem miejscu nie wprost, lecz w porównaniu z miejscem suchej ziemi, tak, by sens był: niech się zbiorą wody na jedno miejsce, to znaczy zdała od suchego lądu. By zaś oznaczyć, że woda zebrała się w wielu miejscach, dodaje, że zebranie wód nazwał morzami*).

Odpowiedź na czwarty zarzut. Rozkaz Boga daje ciałom ich ruch naturalny. Stąd się mówi, że swenii naturalnemi ruchami czynią słowo Jego. (Psalm CXLVI m 8). — Albo też można powiedzieć, że naturze wody odpowiada, by zewsząd otaczała ziemię, podobnie jak powietrze zewsząd otacza wodę i ziemię, lecz z powodu koniecznego celu, by mianowicie zwierzęta i rośliny były na ziemi, trzeba było, jakąś część ziemi odsłonić z wody. A to niektórzy filozofowie pizypisują działaniu słońca, przez wzniesienie się par osuszających ziemię. Lecz Pismo św. przypisuje to potędze bożej, nietylko w Ks. Rodzaju, lecz także w ks. Joba XXXVIII, 10, gdzie powiedziano w osobie Pana: Otoczyłem morze brzegami niemi i Jerem. V, 22: A zoięc

*) Vulg. morzem.

http://rcin.org.pl