page0236

228 Summa teologiczna

elementom mogą wydawać zwierzęta z materji elementów, czyto z nasienia, czy przez działanie gwiazd.

Odpowiedź na drugi zarzut. Można dwojako rozważać ciała ptaków i ryb. Jednym sposobem same w sobie. I wtedy jest konieczne, by w nich przeważał element ziemi; do tego bowiem, by się dokonało wyrównanie zmieszania w ciele zwierzęcia, tizeba, by ilościowo był w niem w obfitości element, który jest mniej czynny, mianowicie ziemia. — Lecz gdy rozważymy, że one z natury poruszają się danemi luchami, mają wtedy pewne podobieństwo do ciał, w których się poruszają. I w ten sposób opisano tu ich powstanie.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Ponieważ zmysły nie dostrzegają powietrza, nie wymienia się go osobno, lecz wraz z in-nemi rzeczami, częściowo mianowicie wraz z wodą, dlatego że niższe jego części stają się gęstsze od wyziewów wody, częściowo, co do jego wyższej części, wraz z niebem. Ptactwo zaś porusza się w niższej części powietrza i dlatego mówi się, że lata pod sklepieniem nieba, nawet jeśli się przyjmuje sklepienie w znaczeniu powietrza zawierającego chmury. I dlatego przypisuje się wodzie wydanie ptactwa.

Odpowiedź na czwarty zarzut. Natura przechodzi od jednego krańca do drugiego przez części pośrednie. I dlatego między zwierzętami lądowemi i wodnemi są pewne pośrednie, które mają wspólne cechy z jednemi i drugiemi a zalicza się je do tych, z któremi mają więcej wspólnego ze względu na to, że są do nich podobniejsze, nie ze względu na to, co rnają wspólnego z tamtemi. By jednak, objęte tu były wszystkie ryby, które mają szczególne własności, powiedziawszy „Niech zaroją się wody rojem istot żyjących”, dodaje: / stworzył Bóg wodne potwory wielkie i t. d.

Odpowiedź na piąty zarzut. Porządek w jakim powstały te zwierzęta, dany jest w stosunku do porządku ciał, które mają ozdabiać, a nie w stosunku do godności samych zwierząt. A jednak gdy chodzi o powstawanie, rozwój postępuje od rzeczy mniej doskonałych do doskonalszych.

http://rcin.org.pl