page0238

230

Summa teologiczna

dowite i szkodliwe dki człowieka. Nic zaś nie powinno było być szkodliwem dla człowieka przed grzechem. Zatem tego rodzaju zwierząt albo wcale nie powinien był stworzyć Bóg, który jest Stwórcą wszelkiego dobra, albo nie powinien ich był stworzyć przed grzechem.

Lecz przeciw temu wystarcza powaga Pisma św.

Odpowiadam, że jak piątego dnia zostaje ozdobione środkowe ciało, co odpowiada drugemtt dniowi, tak szóstego dnia zostaje ozdobione ostatnie ciało, mianowicie ziemia przez stworzenie zwierząt lądowych, co odpowiada trzeciemu dniowi. Stąd w obu wypadkach wspomina się o ziemi. — I tu także według Augustyna De Gen. ad Litt lib. V, zwierzęta lądowe są stworzone w możności, a według innych świętych, aktualnie.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Bazyli mówi (Hom. VIII in Hexaem), że różne stopnie życia, które znachodzimy w różnych istotach żyjących, można poznać z różnego sposobu w jaki mówi o nich Pismo św. Rośliny bowiem mają życie najmniej doskonałe i ukryte. Stąd przy ich stworzeniu nie wspomina się o życiu, lecz tylko o ich zrodzeniu, gdyż tylko odnośnie do niego znachodzi się w nich akt życiowy, władza bowiem odżywiania i wzrastania służy mocy rodzenia, jak to będzie powiedziane powyżej (R. LXXVIII, 2). — Wśród zwierząt zaś, mówiąc ogólnie, lądowe są doskonalsze od ptactwa i ryb; nie dlatego że rybom brak pamięci, jak mówi Bazyli (tamże), a co Augustyn odrzuca, (De Gen. ad Litt. lib 111), lecz z powodu rozróżnienia członków i doskonałości sposobu rozmnażania się; (jednak co do pewnych szczególnych zdolności to mają ich więcej niektóre niższe zwierzęta, jak pszczoły i mrówki). 1 dlatego nazywa ryby nie istotą żyjącą, lecz rojeni istot żyjących; ale zwierzęta lądowe nazywa istotami żyjącemi, z powodu doskonałości ich życia, jakgdyby ryby były ciałami, mającemi coś z właściwości duszy, i jakby zwierzęta lądowe dla doskonałości życia były niejako duszami panującemi nad ciałem. — Najdoskonalszy zaś stopień życia jest w człowieku. 1 dlatego nie mówi, że życie człowieka powstało z ziemi lub wody, jak życie innych zwierząt, lecz, że pochodzi od Boga.

Odpowiedź na drugi zarzut. Przez bydło rozumie się zwierzęta domowe, służące w jakikolwiek sposób człowie-

http://rcin.org.pl