page0253

245

Selenkns — Selim 1— III

Ale niedługo cieszył on się swą potęgą, zamordowany w rokn 78 życia przez dworzanina swego Ptolemeusza Keraunusa, gdy się gotował do wojny z Tra-cyją i Maeedoniją (r. 280). Seleukus posiadał cnoty dobrego władzcy, cenił nauki i sztuki piękne, wiele założył miast i dzieła sztuki wywiezione przez Xerxesa z Grecyi, napowrót Grekom udesłał. Następcy jego jednak, Seleucy-dzi, oddani rozpuście, nie umieli zachować rozległych przodka swego nabytków.

Self-gOVernment, samorząd, wyraz angielskf {self sam, governmenf rząd), władza złożona bezpośrednio w ręce obywateli, dla załatwiania spraw ludu i gminy.

Seligier, jezioro, leżące w południowej części gubernii Nowogrodzkiej, między powiatem Wałdajskim; wchodzi tez do powiatu Ostaszków skiego w gubernii Twerskiej. Długości ma 8, szerokości od ⁴/₇—3 blizko mil; głębokość jego od i—9 sążni wynosi. Dno piasczyste, brzegi wyniosłe, miejscami strome. Znajdują się dwie katarakty, w których spadek wody około 35 stóp wynosi. Na tern jeziorze leży 13 wysp; jedna z tych zwana Stołobna posiada słynną pustelnię Niłowską. Do Seligieru wpada 6 pomniejszych rzek i 5 strumieni; w^fypływ^fa z niego (w powiecie Ostaszkowskim) rzeka Seliżarówka do Wołgi wpadająca. Jeziorem tern spławiają towary do miast Ostaszkowa i Demiiań-ska; żegluga poczyna się od Kwietnia i trw a do połowy Listopada (v. s.); statki mają ładunku zwykle około 200 pudów.    J.

Selim 1, sułtan Osmanów, ur. r. 1467, przy pomocy janczarów d. 25 Kwietnia r. 1512 strącił z tronu swojego chorowitego i starego ojca Bajazeta II, który wkrótce potem 26 Maja umarł otruty. Aby się od buntu zabezpieczyć, kazał Selim zamordować pięciu siostrzeńców i dwóch braci, nadto każdy kto mu się nie podobał, lub był podejrzany, został ncicty. Upokorzył on szacha perskiego, zniszczył w r. 1514 sułtana Mameluków, zdobył Kurdystan, w r. 1516 Syryą a w r. 1517 Egipt i Mekkę dła Porty podbił. Selim, pierwszy pomyślał

0    uorganizowaniu porządnej marynarki, zbudował arsenał w Pera, krwawą srogością poskromił zuchwałość janczarów i przez rozumne urządzenia poprawił stan zdobytych krajów. Chętnie zajmował się poezyją i był przyjacielem poetów i uczonych. Przygotowany na wyprawę przeciw Persom, umarł dnia 22 Września r. 1520 w pochodzie z Konstantynopola do Adryjanopola. Selim był znakomitym wodzem, mądrym i czynnym ale zarazem okrutnym rządzcą. Po nim objął rządy państwa syn jego Soliman II (ob.) — Selim 11, sułtan Osmanów, wnuk poprzedzającego, a syn Solimana II i Roxolany, urod. r. 1522 w stąpił na tron po śmierci ojca d. 6 Września r. 1566 w obozie pod Szigeth. Byłto pierwszy sułtan, który osobiście wstrzymywał się od wszelkiej wojennej czynności, powierzył wielkiemu wezyrowi dowództwo wojska i kierunek rządu i żył tylko dla swojego haremu i dla uciech zmysłowych. W r. 1568 zawarł z Węgrami ośmioletnie zawieszenie broni, a w roku następnym z Persyją

1    w r. 1571 wodzowie jego zdobyli wyspę Cypr. Wprawdzie d. 8 Października r. 1571 admirał Ali przegrał wielką bitwę morską pod Lepanto (ob.), .jednak mocarstwm chrześcija* skie nie umiały korzystać z tego zwycięztwa. Czynny wielki wezyr Sokolli zabezpieczył potęgę państwa pod niedbałym i prawie ciągle podpitym sułtanem. Selim umarł d. 12 Grudnia r. 1574 podczas nadaremnej wojny z Mołdawiją i Wołoszczyzną. Po nim nastąpił syn jego Mu-rad III. — Selim 111, sułtan Osmanów, urod. d. 23 Grudnia r. 1761, był synem Mustafy III po którym gdy zmarł d. 28 Stycznia r. 1774, nastąpił brat jego Abd-ul-Hamid. Selim żył tymczasem w seraju pomiędzy kobietami i eunu-