page0268

960

Senanconr — Senat

primitire de V homme, sur ses sensations (1799, 3-cie wyd. 1833). Gdy pisał te marzenia, był bezbożnikiem, sąto bowiem wylewy serca sentymentalnego, które się Boga zaparło. Za konsulatu wrócił do Paryża, gdz.e później pracował dla nowo założonego liberalnego Constitutionnel i dla innych pism podobnego kierunku, a z powodu przykrych okoliczności, na obstalunek napisał kilka rozbiorów historycznych np., Resume des traditionc morales et religieuses chez tous les peuples. Prócz tego mamy jeszcze jedno dzieło: De V amour set on les lais primordiales et selon les comenances des sodetes mo-dernes (Paryż, 1806, 3-cie wyd. 1899); Libr es meditations d? un solitaire inconnu sur divers objets de la morale religieuse (Paryż, 1819 2-_te wyd. 1830) i poemat Isabelle (Paryż, 1833). Najznakomitszem jego dziełem jest: Obermann, Lettres (Paryż, 1804, 4-tewyd. 1840), rodzaj romansu psychologicznego, czyli poetycznego życiorysu osobistego w listach. Książka ta gdy się po raz pierwszy pojawiła, małe zrobiła wrażenie, lecz w nowszych czasach St. Beuve i Jerzy Sand, wydobyli ją z zapomienia i sprawili, że znakomity wpływ wywarła na całej massie czytających. Senancour za to dz>eło słusznie uważany jest za jednego z zwiastunów literatury romantycznej we Francyi. Umarł w Styczniu *846 w St. Cloud.

Senat (senatus), nazywało się u Rzymian zgromadzenie obradujące, stanowiące wraz z zatwierdzającą uchwały gminą i urzędnikami dzierżącymi władzę wykonawczą trzy główe czynniki składu rządów rzplitej. Wyraz senes oznacza zgromadzenie starców i odpowiada w zupełności spartańskiej Geruzyi, czyli radzie Gerontów. Senat rzymski pod panowaniem królów był zebraniem sędziwych obywateli z stanu patrycyjuszowskiego, zwanych senatorami lub ojcami {patres), którzy tworzą pizyboczną radę {consilium) króla, po śmierci jego sprawowali rządy państwa aż do wyboru przez zgromadzenie ludowe nowego króla. Liczba ich początkowo przez Romusa na sto ograniczona, po złączeniu się Sabinów z Rzymianami podwojona, wreszcie za Tarkwinijusza Starego jeszcze o sto członków zwiększoną została; tych ostatnich nazwono patres minorum gentium (niższego rodu), a ich potomkowie, lubo znamienici, nie byli jednak w tern poszanowaniu jak pierwsi. Niezwłocznie po ustanowieniu rzeczypospolitej, pierwsi konsulów te uzupełnili przerzedzonego senatu liczbę do 300, przez powołanie doń mężów ze stanu rycerskiego (ordo eguester). Nowo wprowadzeni w obec dawnych patres, byli nazwani conscripti. W późniejszym czasie, gdy odróżnienie to mniej ściśle przestrzegane zwolna się zatarło, uży w ano wyrażenia patres conscripti, jako ogólnego oznaczenia w^r przemowach do zgromadzonych senatorów. Wcześnie przyjęto zwyczaj, że urzędnicy wyżsi, począwszy od kwestorów włącznie, wchodzili do senatu; a lubo ich urzędy były roczne lub kilkoletnie, senatorska godność pozostawała dożywotnią. Tacy urzędnicy, po złożeniu urzędu, wtenczas jednakże dopiero zostawali rzeczywistymi senatorami, gdy ich cenzorowie podczas ogólnego przeglądu ludu do tego zaszczytu powołali (lecti). Odsądzeni bywali przez cenzorów i tracili krzesła, gdy byli za niegodnych uznani. Cenzorowie dopełniali Ijczbę senatorów, gdy tego była potrzeba, z najszanowniejszych i najzacniejszych wolnych obywateli, przyczem wszakże pierwszeństwo mieli członkowie stanu rycerskiego. Z początku wstępowali do senatu mężowie po skończonych 46 latach, później był dostateczny wiek 30 lat, który był także przepisany do otrzymania kwestury: wreszcie August oznaczył wiek wymagalny do godności senatorskiej na lat 25. Majątek senatora, census senatorius, który w ostatnich latach rzeczypospolitej nie mógł mniej wynosić niż 800,000 sestercyj,