311
wód, że istnieją ustroje, pozbawione jądra, a zbudowane tylko z ciała protoplazmicznego. Nazwą: monera objął Haeckel wszystkie żyjątka najmniejsze z grupy pierwotniaków (protozoa), pozbawione jądra. Z początku zdawało się, że istnieją myriady takich ustrojów; tymczasem w miarę ulepszania mikroskopów oraz udoskonalenia metod barwienia plazmy żywej, coraz więcej legiony moner zaczynają topnieć, a jeżeli się zdarza, iż badacz nie odkrywa jądra właściwego w tego rodzaju ustrojach, to nie trzeba zapominać, że i cliromidia mogą spełniać rolę jądra. To też O. Hertwugl) odrzuca możliwość, iżby istniały mikroorganizmy, pozbawione całkowicie jądra lub przyrządu chromidialnego. Zwykle uchodzą bakterye za organizmy, które nie posiadają jądra. W czasach ostatnich zajęli się Btitschji, Fritz Schaudinn, Orville P. Philipps, Raymann, Fr. Vejdowsky i inni badaniem bakteryi najniższych co do rozwoju oraz Sinic (Cyanophyceae). Butschli *) doszedł do przekonania, iż w oscyl-laryach i podobnych im organizmach znajduje się niewątpliwie jądro przynajmniej w postać* ziarenek nukleinowych3), a jego obserwacye w zupełności potwierdził Artur Meyer4), przedtem zaś Zacharias5) i Szewiakow^6) oraz G. Schlater7). Fritz Schaudinn, badając bakteryę: Bacillus Btltschlii, gnieżdżącą się w jelicie karakona (Stylopyga orientalis), zauważył, że w chwili tworzenia się sporów posiada ona przejściowo prawdziwe i jednolite jądro komórkowe, a poza tym okresem substancya jądrowa jest rozproszona; to samo zauważył Rysz. Hertwig co do oscyl-laryi i rozmaitych bakteryi. F. G. Kohl8) poddał badaniu starannemu rozwój i podział komórek Cyanophiceów’ i przekonał
*) O. Hertwig. Allgemeine Biologie j. w. 45.
*) Butschli O.: Liber den Bau der Bakterien. Leipzig 1890.
3) Tenże: Weitere Ausfuhrungen tiber den Bau der Cyanophyceen und Bakterien. Leipzig 1896.
*) Por. czasop. Flora 1899, str. 428 nastp.
5) Zacharias: Uber die Zellen der Cyanophiccen — w Botan. Zei-tung 1890.
8) Schewiakoff: Uber einen neuen bakterienahnlichen Organis-mus. Heidelberg 1893.
7) G. Schlater: Zur Biologie der Bakterien. Was sind Bakterien?— w Biol Zentralbl. 1897, str. 833 nastp.
8) F. G. Kohl: Uber die Organisation und die Physiologie der Cya-nophyceenzelle und die mitotische Teilung ihres Kerns. Jena 1903.