page0322

ROZDZIAŁ XVIII.

Etnologiczny dowód nieśmiertelności duszy.

Permanere animos arbitramur consensu nationum omnium.

Cicero, Tusc. Disp. I. 16.

Wiara wszystkich ludów w nieśmiertelność duszy po wsze wyznawana czasy, jest świadectwem tak jawnem, tak w oczy bijącem, ze tylko upór nierozumny może nie uznać jego siły dowodowej. Już Cycero umiał należycie ocenić wartość tych podań religijnych, odnoszących się do naszego przedmiotu, bo powiada: „Lecz jak w bogów z natury wierzymy, a jakimi są, rozumem poznajemy, tak w nieśmiertelność dusz wierzymy wskutek zgody wszystkich narodów^u.

Na tern tle osnujemy też ostatni nasz dowód za nieśmiertelnością duszy, stawiając go w ten sposób: Jeżeli zawsze i wszystkie ludy wierzyły w to, że dusza ludzka jest nieśmiertelną, to wiara taka nie może zawdzięczać swego początku i trwania ni wychowaniu, ni snom, ni złudzeniu jakiemuś, ni prawodawstwu i kaście kapłańskiej, lecz jest wrodzoną, jest głosem natury, albo raczej Boga, przez tę ostatnią przemawiającego. Ponieważ zaś rzeczywiście tak jest, przeto wiara

http://rcin.org.pl