324
cznych daleko idące zmiany chemiczne, które niejednokrotnie przemieniają substancye nierozpuszczalne w rozpuszczalne, co znów ma znaczenie zasadnicze w procesach trawienia i przemiany materyi. Mitscherlich nazwał zjawisko katalizy: działaniem przez zetknięcie (Contactwirkung). Fermenty katalizujące nazwano: enzymami w odróżnieniu od niektórych drobnoustrojów, które są: fermentami organizowanymi. Otóż co do znaczenia enzymów wypowiedział Ostwald w r. 1901 sąd następujący: »Enzymy poczytujemy za katalizatory, które powstają w organizmach w ciągu życia komórki, i za ich to sprawą jestestwo żywe spełnia część największą swych zadań. Enzymy nie tylko regulują trawienie i asymilacyę od samego początku do końca, ale nadto za ich współudziałem dokonywa się czynność zasadnicza życia w największej liczbie organizmów, mianowicie uzyskanie potrzebnej energii chemicznej przez spalenie na koszt tlenu zawartego w powietrzu; bez enzymów byłoby to niemo-żliwe«x). Nie tai też < )stwald nadziei, że w końcu uda się wszystkie procesy życiowe, choćby najzawilsze, wyjaśnić zapo-moca sił lizyko-chemicznych, rozumie się, siły owe należy pojmować tylko energetycznie. W znanern nam już dziele głó-wnem 2) Ostwald zastanawia się nad oznakami życia (str. 313— 318), nad zasobami energii w organizmach (319—331), a w końcu zapomocą analogii z procesami w świecie anorganicznym usi-łuje on wyjaśnić rozmnażanie się, pobudliwość i pamięć w organizmach żywych zapomocą form rozmaitych energii fizykochemicznej. Enzymy zwłaszcza mają być w organizmie czemś, co z całą umiejętnością przyspiesza katalizę reąkcyi dla organizmu użytecznych, a opóźnia reakcye szkodliwe (str. 366).
W podobny sposób zapatruje się lizyolog Franciszek Hof-meister8) na znaczenie enzymów. Powiada on: »Pogląd, że sprawcami przemian chemicznych w komórce są katalizatory
l) Por. Ostwald: Uber Kalalyse. Vortrag auf der 78. Yersam. deutsch-Naturfor. und Aerzte zu Hamburg 1901. Leipzig 1902, str. 27. Por. także: Prof. R. Neumeister: Betrachtungen uber das Wesen der Lebenserschei-nungen. Ein Beitrag zum Begriff des Protoplasmas. Jena 1903, str. 74 nastp.
*) Ostwald: Vorlesungen uber Naturphilosophie. III Auli. Leipzig 1905.
s) Hofmeister: Eine chetnische Organisation der Zelle. Vortrag. Braunschweig 1901, str. 14.