page0340

33& fLAtOŃ.

seryo ¹). Arystofanes pierwszy zdziwiłby się i zmartwił, gdyby tłumaczono dosłownie jego bajkę o androginach. Chciał tylko wykazać za pomocą allegoryi poetycznej, że poprzednicy niesłuszni-jeden nałóg wychwalając, potępiają inne, skoro wszystkie z tej samej upadłej natury ludzkiej biorą swój początek. Ażeby zaś żadnej nie zostawić wątpliwości co do prawdziwej intencyi swojej, wspomina o woli Jowisza, aby ludzie po przepołowieniu swojem i nadal mnożyli się, co oczywiście do wszystkich odnosi się ²); robi allu-zyę, pełną delikatnej ironii do stosunku nagannego Pauzaniasza z Agatonem ³), a wyraźnie nadmieniwszy, że nie wyjmuje kobiet z udziału w powszechnej miłości ⁴), co było na owe czasy postępem ogromnym, kończy wychwalaniem dobrodziejstw Erosa, który i w teraźniejszości wiedzie nas do tego, co dla nas jest najwła-ściwszem, a robi skuteczną nadzieję na przyszłość, że przywróci naturę naszą do pierwotnej całości i zupełnie ją uszczęśliwi ⁵). Nie można było grzeczniej potępić luźnej moralności poprzedników, ani wyraźniej zaznaczyć, jako celem miłości nie jest używanie zmysłowe, przeciwne prawom przyrody, lecz powrót do tego, co utraciliśmy niegdyś, w lepszej bytności. Słusznie znajduje R e 11 i g, jeden z głębszych znawców »Biesiady«, w micie Arystofanesa »walkę przeciw nałogom nienaturalnym wieku a wysławienie szczęścia prawdziwej miłości* ^fi).

Dotąd mało zajmowano się Erosem, a więcej jego działaniem i darami. Ażeby tęn niedostatek zapełnić, Agathon wysławia boga w panegiryku zadziwiającym, utkanym z nadobnych sofizmów i cudnych obrazów. Są to prześliczne ognie sztuczne, lśniące się wszyst-kiemi kolorami, a złożone ze samych niespodzianek retorycznych, na tle delikatnych melodyi językowych ⁷). Eros jest najmłodszym

*) O metodzie komedyi starożytnej, szczególnie Arystofanesa, zob. uwagi głębokie Bernhardy ego, Gruch. Lit. II. 2. p. 608 sq.; 621 sq.: b3y sq.

²) S y m p. p. 191 b.

⁵)    Symp. p. 193 b.

⁴) Symp, p. 193 c. Asytn Bk G'jv dywys x*\P a7cavxwv xai avBptov xod yuvacxtov etc.

⁸) S y m p. p. ię3 d.

⁶)    Platons Symfosion p. 22.

⁷)    Znać przedewszystkiem wpływ Gorgiasza, u którego Agathon uczył się wymowy. Komeutatorowie (n. p. Rettig, Platons Symposioti p. 227 sq. B o n g h i, il convito di Platone p. CLXV sq.) wykazali szczegółowo, ie Platon, o ile się to dało

http://rcin.org.pl