382
gląd zupełnie podobny, jak on i Wallace. Oprócz Mathew’a wskazuje Darwin Karol jako na swych poprzedników na Key-serlinga, Schaffhausena, botanika P. Lecoqu’a, Baden-Powella,. Burdacha, Godrona, Decandolle’a itd. Wpływ niemały na pomysły K. Darwina wywarła książka Malthusa1), w której ten ekonomista wskazywał na wielką dysproporcyę między rozmnażaniem się rodu ludzkiego w stosunku geometrycznym, a pomnażaniem się zasobów do życia w stosunku tylko arytmetycznym, wskutek czego musi pomiędzy ludźmi istnieć wielka walka o byt.
§ 59. Szkic nauki Darwina.
Karol Darwin wyłożył swój pogląd na pochodzenie gatunków w książce: »0 pochodzeniu gatunków® *) w r. 1859, oraz w dziele: »0 odmianach zwierząt i roślin wskutek hodowli« 3). Darwin przyjął pierwsze ustroje żywe na ziemi jako dane; owszem wyznaje on, iż ta myśl, że z kilku form niedoskonałych lub nawet z jednego ustroju o organizacyi bardzo prostej rozwinęły się szeregi niezliczone gatunków świata roślinnego i zwierzęcego pod wpływem różnych czynników, jak walka
0 byt lub dobór naturalny, wydaje mu się o wiele więcej godną Boga, aniżeli przypuszczenie, że Stwórca odrazu powołat do życia mnogie gatunki i zupełnie doskonałe. Także pytanie co do początków człowieka pozostawił on w książce: O pochodzeniu gatunków — zupełnie nietknięte. Dopiero kiedy liczni zwolennicy jego poglądów w lot zrozumieli, że z jego teoryi da się ukuć broń przeciwko prawdomówności Biblii, kiedy Haeckel, Bronn, Bastian i inni zaczęli mu robić wymówki, iż dla względów opgrtunistycznych wyjął powstanie człowieka z pod ogólnych praw przemiany gatunków, wydał Darwin w r. 1871 książkę: O pochodzeniu człowieka (Descent of man), podług której
1 człowiek, podobnie jak inne gatunki, ma być tylko najwyżej
ą Malthus: Essay on the principles of population. 1798.
2) Charles Darwin: On the origin of species by raeans of natural selection, or the preservation of favourcd races in the struggle for life. London 1859.
3) Variation of animals and plants under domestication. I ed. London 1868.