390
mogły one być spotęgowane na każdym stopniu zapomocą se-lekcyi A jednak jest rzeczą bezwzględnie konieczną, uczynić to rzeczą przyn aj mniej prawdopodobną, że postępy, uzyskane wskutek zmian indywidualnych, w każdym wypadku były tak pożyteczne, iż posiadały wartość selekcyjną, gdyż tylko w tym razie mogło było nastąpić stopniowanie# *),
Ten właśnie punkt najsłabszy w nauce Darwina sprawił, że K. E. von Baer, Koelliker, a w czasach ostatnich botanik Hugo de Vries 2) uznali dobór naturalny, jak go Darwin przedstawił, za zupełnie nie wystarczający do utworzenia nowego gatunku; w miejsce drobnych, nieznacznych zmian w cechach osobników przyjmują oni zmiany nagłe, skokowe (mutacyjne). Dobór naturalny, powiada Vries, tylko na zagładę skazuje gatunki nie dość przystosowane do walki o byt, a nie może stworzyć form nowych; te ostatnie zjawiają się nagle, przez zboczenia (mutatio) silne, wybitne od typu rodzicielskiego. Atoli nie bez słuszności powiada August Weismann, że wszystkie zarzuty, nagromadzone przez lat dziesiątki przeciw pojęciu zmienności (variatio) w cechach jako podstawie tworzenia się nowego gatunku, można skierować z siłą jeszcze większą przeciw hypotezie de Vriesa3).
Na jeden punkt jeszcze zwrócić należy uwagę. Darwin czuł się bardzo dotknięty zarzutem, jakoby za często i za wiele na pomoc przyzywał przypadek, zbieg szczęśliwy okoliczności, każąc mu poprawiać braki swej teoryi. W szczególności Wi-gand, Naegeli, Kroenig, Herbert Spencer4), Driesch i inni zwracają uwagę na kilka szczegółów znamiennych celowego przystosowania wzajemnego bądź części tego samego organizmu, bądź przystosowania płciowego dwóch osobników tego samego gatunku. Wskazując na łosia, pyta Spencer, czemu grubieją
‘l Por. Platę dz. w. prz., str. 78; por. także str. 121.
2) Hugo de Vries: Die Mutationstheorie. Leipzig 1901—1903 (3 Bde); Ein Vergleich zwischen der natiirlichen und kunstlichen Zuchtwahl. Um-schau 19<H. 8, str. 801—803; Arten und Yarietaten und ihre Entstehung durch Mulation. Berlin 1906.
*) August Weismann: Yortrage iiber Descendenztheorie. Jena 1902, str. 358 nastp.
Ą) Herb. Spencer: The inadeąuacy of natural selection 1893.