page0453

445

Sierpuchow — Sierra Morena

przez chana Tochtamysza; w r. 1410 zniszczone powtórnie przez księcia litewskiego Swidrygiełłę Olgierdowicza. Obecnie posiada 22 cerkwie, mona-ster, domów murowanych 195, drewnianych 897, fabryki tkanin bawełnianych. Liczba mieszkańców jego wynosi 10,872 głów płci obojga (w roku 1863).    J. Sa...

SierĆ, ob. Włosi/.

Sierra, po hiszpańsku, Serra po portugalsku, znaczy właściwie piłę, przenośnie zaś łańcuch czyli pasmo gór, np. Sierra Neoada (pasmo śnieżyste), Sierra Morena (pasmo maurytańskie) i t. p.

Sierra Leone, pas wybrzeża morskiego w Gwinei wyższej w Afryce, ciągnie sią od przylądka Verga do przylądka Mesurado na 60 mil długości. Od strony lądu nie ma stałej granicy i jest poniekąd przedłużeniem Senegambii południowej z jednej i południowo-zachodnią pochyłością gór wyższej Gwinei z drugiej strony, któreto góry zwężając miejscami ląd, nieraz do samego wybrzeża dochodzą. Grunt dobrze nawodniony, wydaje w obfitości cytryny, figi, daktyle i trzcinę cukrową, lecz tylko w miejscach uprawianych przez Europejczyków, gdyż krajowcy uprawą roli zajmować się nie lubią. Większą część kraju pokrywają nieprzebyte lasy, dostarczające wybornego budulcu i drzew^r farbierskich. Klimat skwarny i niezdrowy przy wybrzeżu, łagodniejszym i zdrowszym się staje w miarę posuwania się w głąb kraju. Zamieszkują go głównie Negrowie. Portugalczycy pierwszymi tu byli osadnikami. W roku 1787 towarzystwo afrykańskie w Londynie założyło tu w stronie południowej pierwszą swą osadę Sierra Leone, 17 mil obwodu liczącą. Szlachetnym był owej handlowej spółki zamiar wytępienia w tej okolicy handlu niewolnikami, ucywilizowania negrów i stopniowego obeznania się z wnętrzem kraju. Koloniję tę zniszczyła w r. 1794 flota francuzka. Dla ochrony od podobnych napaści, zbudowano w r. 1809 miasto warow^rne Kingstown, o milę od brzegu nad rz. Świńską, w żyznej okolicy. W r. 1808 towarzystwo przelało swe prawa posiadłości na rząd angielski, którego usiłowania osadnicze od r. 1816 pomyślny uwieńczył skutek. Dziś kraj ten służy głównie na miejsce osady negrów uwolnionych ze statków niewolniczych, których tu uczą i kształcą na ludzi wolnych społeczeństwu użytecznych. Na ten cel nader kosztowne wzniesiono zakłady. Liczba mieszkańców dochodzi do 60,000, między które-mi zaledwie jest 300 białych i mulatów. Stolica Lreetoum, siedziba gubernatora, leży na krańcu północnym skalistego półwyspu, między przylądkami Tagrin czyli Sierra-Leona i kap Shilling rozciągającego się i liczy 12,000 mieszkańców. Z innych miast, liczy Kissi 3,000, Regentstown (zbudowane w roku 1816. ma seminaryjum missyjonarzy krajowych) 2,000 i York 3,000 ludności.

Sierra. Morena., zowie sią środkowa część pasma gór oddzielającego Ka-styliję od Andaluzyi w Hiszpanii, któreto pasmo cały półwysep od wschodu ku zachodowi przebiega, rozpoczynając się u przylądka Martin nad morzem Sród-ziemnem między rzekami Xucar i Segura, zkąd idzie pomiędzy rz. Gwadjaną i Guadalquivir’em aż do dolnego biegu pierwszej, następnie pod nazwami Sier-ra de Caldeiro i Sierra Monchigue ciągnie się przez Algarbiję w Portugalii i kończy się u ostatniego południowo-zachodniego krańca Europy przy przylądku Sant-Vincent. Tworzy ona szeroki kraj wzgórzysty, jałowy i łysy na wierzchołkach gór, w dolinach bagnisty, a na pochyłościach lesisty, okryty dębiną, drzewem jagodowem i innemi krzewami o ciemnym połyskującym liściu, lecz mało uprawny. Najwyższa i najdziksza część pasma znajduje się w jego